Trong nền kinh tế toàn cầu hầu hết mọi quốc gia chủ đề lạm phát đều trở thành mối quan tâm lớn vì đây là vấn đề có ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế của một đất nước. Hầu hết mọi người đều có cái nhìn tiêu cực khi nền kinh tế có lạm phát tuy nhiên trên thực tế mọi tình trạng lạm phát đều là xấu ? Trong bài viết này diendaniso.com sẽ cùng bạn đi tìm hiểu lạm phát là gì ? nguyên nhân dẫn đến lạm phát và các biện pháp kiểm soát tình trạng lạm phát hiệu quả nhất.
Nội dung
- 1 LẠM PHÁT LÀ GÌ ?
- 2 VÍ DỤ VỀ LẠM PHÁT
- 3 QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ TÌNH TRẠNG LẠM PHÁT
- 4 CÔNG THỨC TÍNH TỶ LỆ LẠM PHÁT
- 5 CÁC LOẠI LẠM PHÁT HIỆN NAY
- 6 NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN TÌNH TRẠNG LẠM PHÁT
- 7 ẢNH HƯỞNG CỦA LẠM PHÁT ĐẾN NỀN KINH TẾ
- 8 TÁC HẠI CỦA LẠM PHÁT
- 9 GÓC NHÌN KHÁC VỀ LẠM PHÁT
- 10 CÁCH KIỂM SOÁT TÌNH TRẠNG LẠM PHÁT
- 11 Kết luận
LẠM PHÁT LÀ GÌ ?
Lạm phát hay còn gọi là Inflation chính là sự tăng mức giá chung một cách liên tục của nhóm hàng hóa dịch vụ. Đồng thời làm mất giá trị dần của một loại tiền tệ nào đó.
Có thể hiểu một cách đơn giản thì khi mức giá chung tăng cao thì một đơn vị tiền tệ sẽ mua được ít hàng hóa và dịch vụ hơn so với trước đây.Theo đó, có thể hiểu, lạm phát là một hình thức phản ánh sự suy giảm sức mua của người dân trên một đơn vị tiền tệ.
Ngược với lạm phát là gì?
Ngược lại với tình trạng lạm phát là tình trạng giảm phát hay còn gọi là tỷ lệ lạm phát âm. Tình trạng này thường xảy ra khi nền kinh tế có hiện tượng suy thoái hoặc đình đốn. Gi ảm phát cũng khiến cho nền kinh tế bị trì trệ nền kinh tế.
VÍ DỤ VỀ LẠM PHÁT
Tình trạng lạm phát có thể nói làm suy giảm sức mua của đồng tiền trong nước so với các loại tiền tệ khác. Chúng thể hiện ở nhiều ví dụ như trước đây bạn chỉ cần 10.000 đồng bạn có thể mua được một bát phở nhưng hiện nay phải mất 30.000 đến 50.000 bạn mới mua được một bát phở. Đây có thể là ví dụ dễ hiểu nhất về tình trạng lạm phát ảnh hưởng đến đời sống của người dân.
Chúng ta cũng có thể quay về lịch sử đã chứng minh nhiều đồng tiền giảm sức mua một cách tồi tệ. Năm 1989, giá một kg thịt bò tại Nam Tư là 600.000 dinar, năm 1994 giá một kg thịt bò này là 10.000.000 dinar. Như vậy, vào năm 1994, với 600.000 dinar người ta không thể mua nổi 1 miếng thịt bò. Giá trị trao đổi của đơn vị dinar bị xuống dốc một cách khủng khiếp.
>> Xem thêm: Mối quan hệ giữa lạm phát và lãi suất trong nền kinh tế
QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ TÌNH TRẠNG LẠM PHÁT
Theo quy định của luật pháp nhà nước Việt Nam có quy định những thứ liên quan đến tình trạng lạm phát như sau:
Theo Điều 3 Luật Ngân hàng nhà nước Việt Nam theo đó thì Ngân hàng Nhà nước xây dựng chỉ tiêu lạm phát hàng năm để Chính phủ trình Quốc hội có quyết định và tổ chức thực hiện. Chính phủ trình Quốc hội quyết định chỉ tiêu lạm phát hằng năm. Và Quốc hội quyết định chỉ tiêu lạm phát hằng năm được thể hiện thông qua việc quyết định chỉ số giá tiêu dùng và giám sát việc thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia.
CÔNG THỨC TÍNH TỶ LỆ LẠM PHÁT
Lạm phát được tính theo công thức như sau:
Tỷ lệ lạm phát kỳ hiện tại = (Giá trị chỉ số CPI cuối cùng / Giá trị CPI ban đầu) * 100
Trong đó: CPI là chỉ số tiêu dùng – phản ánh mức thay đổi tương đối của giá hàng tiêu dùng theo thời gian.
CÁC LOẠI LẠM PHÁT HIỆN NAY
Theo công thức tính lạm phát bên trên thì tình trạng lạm phát sẽ được phân loại dựa theo đơn vị % chỉ mức độ lớn hay bé. Theo đó sẽ được chia làm 3 mức như sau:
|
STT |
Mức độ |
Đặc điểm |
| 1 | Lạm phát tự nhiên |
Dây là mức lạm phát thông thường trong nền kinh tế. Có tỷ lệ lạm phát từ 0 – 10%/năm. Ở mức độ này, các hoạt động của nền kinh tế vẫn sẽ được hoạt động bình thường, ít gặp rủi ro và đời sống của người dân vẫn diễn ra ổn định. |
| 2 | Lạm phát phi mã |
Có tỷ lệ lạm phát từ 10% – dưới 1000%/năm. Khi lạm phát ở mức độ này, nền kinh tế của một quốc gia sẽ bị biến động nghiêm trọng; đồng tiền cũng bị mất giá trầm trọng khiến thị trường tài chính bị phá vỡ. |
| 3 | Siêu lạm phát |
Tình trạng siêu lạm phát này khiến xảy ra vô cùng nghiêm trọng với tỷ lệ lạm phát trên 1000%/năm. Khi xảy ra siêu lạm phát, nền kinh tế của quốc gia này sẽ lâm vào tình trạng rối loạn, thảm hoạ và khó khôi phục lại như tình trạng bình thường. |
NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN TÌNH TRẠNG LẠM PHÁT
Trong nền kinh tế diễn ra có khá nhiều sự biến động và dẫn đến tình trạng lạm phát không quốc gia nào giống nhau. Chúng thường đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau thường gặp dưới đây:
Lạm phát do cầu kéo
Nguyên nhân thứ nhất và cũng là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng lạm phát của nền kinh tế thị trường chính là do cầu kéo. Theo đó thì tình trạng này là tình trạng tăng giá của một mặt hàng nào đó và khiến giá cả của các mặt hàng khác cũng sẽ bị tăng theo.
Tình trạng này là việc mất giá của đồng tiền khi nhu cầu tiêu dùng của thị trường tăng lên khiến các mặt hàng khác cũng tăng theo.
Ví dụ lạm phát cầu kéo: Ví dụ điển hình nhất có thể kể đến chính là tình trạng tăng giá xăng ngày càng tăng ở nước ta. Có thời điểm giá xăng tăng lên 33.000 đồng/lít xăng. Kéo theo đó, giá cước xe khách, cước xe taxi… tăng theo. Đây chính là biểu hiện của lạm phát do cầu kéo.
Lạm phát do xuất khẩu
Một tình trạng khác khiến lạm phát xảy ra chính là khi tổng cầu > tổng cung do xuất khẩu tăng. Chúng thể hiện là lượng hàng hóa trong nền kinh tế giảm đi khiến cho lượng hàng cung cấp cho thị trường trong nước giảm mạnh.
Khi đó, giá cả của các hàng hoá bị giảm sút do bị thu gom cho xuất khẩu cũng tăng theo và xảy ra tình trạng lạm phát.
Lạm phát do nhập khẩu
Ngược lại với tình trạng trên thì hiện tượng khác có thể dẫn đến lạm phát chính là nhập khẩu. Theo đó, khi thuế nhập khẩu tăng hoặc giá cả trên thế giới cũng tăng thì giá hàng hoá nhập khẩu cũng tăng.
Kéo theo đó, giá bán của sản phẩm đó trong nước cũng tăng theo và đến mức độ nào đó sẽ dẫn đến lạm phát.
Lạm phát tiền tệ
Nguyên nhân này đến từ việc ngân hàng mua ngoại tệ hoặc in nhiều tiền hơn sẽ dẫn đến lượng tiền có sẵn nhiều và dẫn đến nhu cầu và hàng hoá cũng như dịch vụ cũng tăng cao. Từ đó tình trạng lạm phát sẽ xảy ra khiến cho nền kinh tế bị chịu ảnh hưởng nghiêm trọng.
ẢNH HƯỞNG CỦA LẠM PHÁT ĐẾN NỀN KINH TẾ
Theo những chia sẻ như trên mà chúng tôi đã chỉ dẫn ra thì có thể nói tình hình lạm phát có những tác động về nhiều mặt đến nền kinh tế thị trường và đời sống của người dân. Trong đó, có thể kể đến một số khía cạnh sau đây:
Tác động đến sản xuất
Việc nền kinh tế xảy ra tình trạng lạm phát sẽ dẫn đến hoạt động sản xuất hàng hóa bị ảnh hưởng. lạm phát khiến cho tăng giá các mặt hàng đầu vào của sản xuất dẫn đến giá của các hàng hóa sau cùng tăng theo.
Với những nhà cung cấp nguyên liệu họ sẽ được hưởng lợi nhiều hơn khi lạm phát xảy ra. Họ cũng sẽ có tâm lý dự trữ lượng hàng hóa lớn hơn mong chờ lạm phát diễn ra lâu để tăng giá bán của họ kiếm lời. Điều này khiến cho các nhà sản xuất buộc phải tăng giá và người chịu ảnh hưởng cuối cùng là người tiêu dùng.
Tác động đến thu nhập và việc làm
Do lạm phát, nhu cầu tiêu dùng cũng như chi phí người dân bỏ ra sẽ cao hơn. Kéo theo đó, theo lẽ thường, tiền lương của người lao động cũng phải được tăng lên tương ứng.
Khi một nền kinh tế có lạm phát thì khiến chi phí mua sắm tăng lên từ đó kéo theo nhu nhập tiền lương của người lao động cũng phải tăng theo tương xứng.
Trên thực tế thì số tiền lương người lao động cũng chưa đuổi kịp với tốc độ tăng giá thành của sản phẩm, dịch vụ và hàng hóa của thị trường.
Hiện nay chính sách của nhà nước Việt Nam cũng có những kế hoạch tăng lương cho người lao động định kì để giúp nâng cao đời sống của người lao động và tương đương với tốc độ tăng giá của hàng hoá, dịch vụ.
Ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế
Xét về yếu tố vĩ mô thì tình trạng lạm phát khiến ảnh hưởng khá lớn đến sự tăng trưởng kinh tế của một quốc gia. Một quốc gia có tỷ lệ lạm phát mức nhẹ có thể giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. còn ở mức cao sẽ ảnh hưởng xấu đến sự tăng trưởng kinh tế. Về lâu dài sẽ dẫn đến bất ổn trong nền kinh tế thể hiện như sau:
- Nâng độ chênh lệch giữa tỷ lệ cung, cầu trên thị trường
- Tạo ra sự phân hoá giàu, nghèo trong xã hội
- Lạm phát sẽ dẫn đến giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế
TÁC HẠI CỦA LẠM PHÁT
Khi xảy ra lạm phát sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế ở những mức độ khác nhau. Chúng ta bàn về những ảnh hưởng tiêu cực của chúng đến nền kinh tế. Chúng sẽ được thể hiện như sau:
Khi lạm phát xảy ra thì giá cả tăng dẫn đến sự thay đổi về giá cả chung của hầu hết các mặt hàng. Điều này về lâu dài khiến biến động cơ cấu sản xuất và ảnh hưởng đến tình trạng việc làm trong nền kinh tế.
Khi xảy ra lạm phát, có sự phối lại của cải và thu nhập một cách ngẫu nhiên giữa các cá nhân, tập đoàn và các giai tầng trong xã hội, đặc biệt là những đối tượng giữ nhiều tài sản có giá trị danh nghĩa cố định (ví dụ như tiền mặt) và những người làm công ăn lương.
GÓC NHÌN KHÁC VỀ LẠM PHÁT
Nhiều quan niệm khi nhắc đến lạm phát thường sẽ ảnh hưởng tồi tệ đến nền kinh tế và cuộc sống của con người. Tuy nhiên trên thực tế lạm phát cơ thực sự tồi tệ ?
Như đã chia sẻ ở trên thì trong nền kinh tế hiện nay toàn thế giới hầu như quốc gia nào cũng sẽ tồn tại lạm phát ở một mức độ nhất định dù muốn hay không. Một mức độ phù hợp sẽ giúp phát triển nền kinh tế. Nếu như tình trạng lạm phát ở mức âm sẽ chuyển sang giảm phát. Tức là nền kinh tế sẽ bị trì trệ hàng hóa kém lưu thông và có hệ lụy không kém một nền kinh tế lạm phát phi mã.
Một só biểu hiện có thể xảy ra như thất nghiệp gia tăng, dòng vốn tắc nghẽn, Các doanh nghiệp đóng cửa do không có lợi nhuận và không có khả năng chi trả lãi vay. Chính vì vậy, mỗi quốc gia đều tìm cách kiểm soát lạm phát chứ không triệt tiêu lạm phát.
CÁCH KIỂM SOÁT TÌNH TRẠNG LẠM PHÁT
Hiện nay các chính phủ đều có đưa ra những biện pháp kiểm soát lạm phát xảy ra khiến cho chúng không tăng lên quá mức. Một trong số những cách kiểm soát được tình trạng này có thể kể ra như sau:
- Giảm bớt lượng tiền đang lưu hành (tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc, nâng lãi suất chiết khấu và lãi suất tiền gửi, giảm chi ngân sách,…)
- Tăng quỹ hàng hóa tiêu dùng (khuyến khích tự do mậu dịch, giảm thuế,…)
- Vay viện trợ từ nước ngoài.
- Cải cách tiền tệ.
>> Xem thêm: Chỉ số giá bán buôn (WPI) là gì ? Ảnh hưởng của chúng đến nền kinh tế
Kết luận
Có thể nói tình trạng lạm phát là một yếu tố vĩ mô quan trọng cần nhìn nhận và điều chỉnh chúng một cách phù hợp. Trong nền kinh tế hiệu quả là biết kiểm soát lạm phát và kích thích tăng trưởng kinh tế chứ không phải tìm mọi cách giảm lạm phát về 0. Hy vọng chia sẻ trên đây đã giúp bạn hiểu hơn về lạm phát là gì ? Ảnh hưởng của lạm phát đến nền kinh tế và những biện pháp giúp kiểm soát lạm phát một cách hiệu quả nhất.
