Để có thể đo lường lạm phát trong một nền kinh tế bên cạnh chỉ số giá tiêu dùng CPI làm căn cứ thì một chỉ số khác cũng được xem xét đó chính là chỉ số giá bán buôn WPI. Đây là một chỉ số tài chính khá quen thuộc với nhiều nhà phân tích kinh tế nhưng ít được nhắc đến. Trong bài viết này diendaniso.com sẽ chia sẻ cho bạn khái niệm chỉ số giá bán buôn (WPI) là gì và những ảnh hưởng của chúng đến nền kinh tế hiện nay.
Nội dung
CHỈ SỐ GIÁ BÁN BUÔN WPI LÀ GÌ ?
Chỉ số giá bán buôn được viết tắt bởi cụm từ WPI – Wholesale Price Index có thể hiểu là chỉ số bán buôn được sử dụng để đo lường mức thay đổi về giá cả của hàng hóa được giao dịch thường xuyên ở cấp độ bán buôn trong một nền kinh tế nhất định.
Hàng hóa được tính trong WPI sẽ là những hàng hóa thường xuyên được mua bán trên thị trường địa phương. Mỗi quốc gia khác nhau sẽ có chỉ số WPI khác nhau do cách tính của họ.
Chỉ số WPI được Văn phòng Cố vấn Kinh tế của Quốc gia đề xuất ra để theo dõi xu hướng giá cả và cung cầu hiện tại trong ngành. Giá bán buôn dễ tiếp cận và số liệu chính xác hơn giá bán lẻ từng mặt hàng nhất định do được cung cấp từ các nhà bán buôn có thể xác thực được bằng số liệu.
ĐẶC ĐIỂM CỦA CHỈ SỐ GIÁ BÁN BUÔN WPI
Thông thường các mặt hàng trong WPI này sẽ thường phân thành 3 nhóm chính đó là: Sản phẩm chính, nhiên liệu và sản phẩm chế tạo.
VAI TRÒ CỦA CHỈ SỐ GIÁ BÁN BUÔN WPI
Như đã nói ở đoạn mở đầu thì chỉ số WPI được sử dụng để đo mức lạm phát của nền kinh tế ở giai đoạn đầu của giao dịch hàng hóa. Chỉ số WPI cho thấy được sự thay đổi về giá trung bình của hàng hóa được chọn thường theo dạng tỷ lệ phần trăm. Khi chỉ số WPI biến động sẽ chính là mức độ lạm phát của một quốc gia.
Nhờ chỉ số WPI mà các chính phủ sẽ có những quyết sách, động thái điều chỉnh các chính sách tiền tệ và tài khóa.
Doanh nghiệp cũng có thể dựa vào chỉ số tài chính WPI này để điều chỉnh lại kế hoạch mua sắm nguyên vật liệu sản xuất cho phù hợp.
CÁCH TÍNH CHỈ SỐ WPI
Khi đã hiểu được WPI là gì bạn sẽ thường tìm hiểu xem cách tính chỉ số WPI này thật chính xác. Thông thường chỉ số WPI sẽ được tính theo dạng tỷ lệ phần trăm và được các nhà kinh tế học tính toán. Chúng ta tìm hiểu ví dụ sau để hiểu cách tính chỉ số WPI
Năm 2021 giá một con gà ở Việt Nam là 230k/kg và đến năm 2022 thì giá gà tăng lên 300k/kg. Lúc này giá đã có sự chênh lệch lên 70k và theo tỷ lệ % ta sẽ có sự thay đổi này chính là
(70/230) * 100 = 30.4% ( trong khoảng 1 năm).
Khi đó năm cơ sở là 2021 và WPI luôn được giả định là 100 cho năm cơ sở. Vì vậy WPI của năm 2022 sẽ là:
100 + 30 = 130
Theo cách tính này, hàng hóa được coi là lãnh thổ được tính toán, trung bình có trọng số cho cùng là WPI cho quốc gia đó.
ƯU VÀ NHƯỢC ĐIỂM CỦA CHỈ SỐ WPI
Không thể phủ nhận được tầm quan trọng của chỉ số WPI đến nền kinh tế. Chỉ số giá bán buôn WPI có những ưu điểm và nhược điểm mà chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu bên dưới đây:
- Ưu điểm của WPI:
WPI đo lường sự tăng trưởng hay suy giảm tổng thể của nền kinh tế do đó WPI giúp các quốc gia đưa ra được kế hoạch dài hạn trong 5 năm.
WPI giúp các doanh nghiệp có thể tạo ra được các nguồn ngân sách bị ảnh hưởng bởi lạm phát có thể xảy ra.
Chỉ số giá bán buôn WPI giúp các doanh nghiệp có được dữ liệu so sánh, phân tích hiệu suất của sản phẩm để có kế hoạch thực hiện sản xuất cho phù hợp với từng thời kì.
Chỉ số WPI có thể so sánh được các hàng hóa có liên quan đến các ngành công nghiệp khác nhau để từ đó giúp chính phủ đưa ra được các chính sách nhằm cải thiện các lĩnh vực hoạt động một cách kém hiệu quả nhất. Biết được những nhóm ngành này cần tập trung vào việc khai thác và xây dựng.
- Nhược điểm:
Chỉ số WPI như đã nói chúng chỉ đại diện cho một mặt hàng hóa là đại diện cho toàn bộ hàng hóa đó nên ở nhiều góc độ chỉ số này cũng chưa hẳn là chính xác.
Mỗi quốc gia khác nhau họ sẽ sử dụng mặt hàng khác nhau nên khi tính WPI để so sánh các quốc gia khác nhau là thiếu chính xác
SỰ KHÁC NHAU GIỮA CHỈ SỐ WPI VÀ CPI
Chỉ số WPI và chỉ số CPI chính là hai chỉ số đo lường mức độ lạm phát của một nền kinh tế nói chung. Tuy nhiên hai chỉ số tài chính này lại có những sự khác biệt nhất định mà bạn có thể sử dụng để đo lường và phân tích riêng lẻ với nhau. Chúng tôi xin chia sẻ đến bạn sự khác biệt giữa hai chỉ số này trong bảng bên dưới đây:
| CƠ SỞ SO SÁNH | CHỈ SỐ WPI | CHỈ SỐ CPI |
| Hình thức đầy đủ | Chỉ số giá bán buôn | Chỉ số giá bán lẻ |
| Đối tượng | WPI được xuất bản bởi văn phòng cố vấn kinh tế của Bộ Thương mại và Công nghiệp. | CPI được công bố bởi Cục Thống kê Trung ương và Bộ Thực hiện Chương trình và Thống kê. |
| Thời gian phát hành | Nó phát hành hàng tuần cho các bài báo chính, nhiên liệu và năng lượng cho các mục còn lại trong xuất bản hàng tháng. | Nó phát hành hàng tháng. |
| Giá đo lường theo | Nó bị hạn chế đối với hàng hóa. | Nó dành cho cả hàng hóa và dịch vụ. |
| Đo lường lạm phát | WPI đo lường lạm phát trong giai đoạn đầu. | CPI đo lường lạm phát trong giai đoạn cuối cùng. |
| Giá cả | Giá cả do nhà sản xuất và toàn bộ người bán chịu. | Giá do người tiêu dùng chịu. |
| Số lượng mặt hàng được bảo hiểm | 697 | 460 đối với thành thị, 448 đối với nông thôn. |
| Hàng hóa và Dịch vụ được bảo hiểm | Nhiên liệu, điện năng và các sản phẩm sản xuất. | Thực phẩm, may mặc, giáo dục, giao thông, thông tin liên lạc, giải trí, nhà ở và chăm sóc y tế. |
| Năm cơ sở/ tham chiếu | Năm tài chính | Năm dương lịch |
| Được sử dụng bởi | Chỉ được sử dụng bởi một số quốc gia. | Được sử dụng bởi 157 quốc gia. |
| Ý nghĩa chỉ số tài chính | WPI dùng đo lường sự thay đổi trung bình về giá cả khi bán hàng với số lượng lớn của cả người bán. | Chỉ số CPI dùng đo lường sự thay đổi giá từ việc bán hàng hóa hoặc dịch vụ bán lẻ hay trực tiếp cho người tiêu dùng. |
Hy vọng với những chia sẻ trên đây của chúng tôi đã có thể giúp cho ban có cái nhìn sâu sắc hơn về chỉ số giá bán buôn WPI và những ảnh hưởng của chúng đến nền kinh tế hiện nay. Đón đọc thêm những bài viết của chúng tôi để bạn có thể có được những kiến thức bổ ích về kinh tế.
