Tình trạng suy thoái đất chính là một trong những vấn đề môi trường đáng báo động hiện nay. Tình trạng này diễn ra khắp nơi trên thế giới gây ảnh hưởng sâu sắc và nặng nề đến nguồn tài nguyên đất mà nguyên nhân chính đến từ việc canh tác đất nông nghiệp của con người. Bài viết này diendaniso.com xin chia sẻ cho bạn về một số kiến thức về tình trạng suy thoái đất và những ảnh hưởng đến nền kinh tế và đời sống cho con người.
Nội dung
SUY THOÁI ĐẤT LÀ GÌ ?
Suy thoái đất tiếng anh nghĩa là Soil degradation chỉ tình trạng đất mất đi những đặc tính vốn có ban đầu của chúng khiến chất lượng của đất giảm sút không có lợi cho sinh trưởng và phát triển của cây cối nông lâm nghiệp.
Sự thay đổi cấu trúc này liên quan đến trạng thái lý hoa sinh của đất. Khi đất bị suy thoái sẽ giảm độ phì nhiêu, độ kiềm, chua, mặn và lũ lụt vv. Chúng có chứa chất độc hại và làm xói mòn cấu trúc của đất.
Tình trạng suy thoái đất được coi như là một chủ đề quan trọng trong thế kỉ thứ 21. Tình trạng này khiến giảm năng suất nông nghiệp, môi trường và đe dọa an ninh lương thực cho con người trên toàn thế giới. Theo thống kê có đến 40% lượng đất nông nghiệp của thế giới bị suy thoái nghiêm trọng. Tại Việt Nam thì tổng diện tích đất đai bị thoái hóa ở Việt Nam hiện nay đã lên tới 9,34 triệu ha. Nhiều vùng đất bị chua hóa, cạn kiệt dinh dưỡng trong đất, bạc màu khô hạn, xói mòn rửa trôi, xâm nhập mặn.
NGUYÊN NHÂN CỦA TÌNH TRẠNG SUY THOÁI ĐẤT
Hiện nay có khá nhiều nguyên nhân dẫn đến tinh trạng suy thoái đất. Chúng thường bao gồm có khá nhiều yếu tố tự nhiên và con người làm ảnh hưởng đến tình trang suy thoái đất cụ thể như sau:
Nguyên nhân từ tự nhiên
Những nguyên nhân đến từ tự nhiên thường xảy ra do sự vận động địa chất của Trái Đất gây ra. Những hiện tượng này có thể kể đến như núi lở, động đất, sông suối thay đổi theo dòng chảy hay sóng thần vv.
Bên cạnh đó do hiện tượng thay đổi thời tiết như mưa, nắng nóng gió bão cũng khiến cho tình trạng đất bị suy thoái. Tuy nhiên những nguyên nhân đến từ tự nhiên thường có ảnh hưởng nhỏ không đáng kể.
Nguyên nhân do con người:
Nguyên nhân đến từ con người chiếm đa số trong những nguyên nhân khiến tình trạng suy thoái đất xảy ra mạnh mẽ. Chúng có thể bao gồm nhiều hoạt động của con người như sau:
Tình trạng đốt rừng làm nương rẫy: Nguyên nhân này cơ bản xảy ra gây nên tình trạng xâm nhập cũng như làm gia tăng mạnh mẽ diện tích đất bị suy thoái. Tình trạng hoạt động canh tác đất bừa bão có thể bao gồm cạo sạch đồi, chọt lỗ bỏ hạt, vv dẫn đến đất ngày càng bị thoái hóa, khai thác cạn kiệt nguồn dinh dưỡng trong đất mà không cải tạo đất.
Sử dụng bữa bãi phân bón hóa học: Đây chính là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng thoái hóa đất một cách cực kì phổ biến. Một khi bạn tiến hành bón các loại phân bón cùng phân chuồng hoai mục với số lượng lớn. Lúc này trong đất sẽ tồn đọng nhiều loại chất hóa chất hóa học từ đó hấp thụ dần dần khiến đất bị acid hóa, dẫn đến tình trạng đất bị chua, đất trồng bị ngộ độc dẫn đến tình trạng cây trồng phát triển còi cọc, năng suất kém.
Nhiễm kim loại nặng: Nguyên nhân này có thể đến từ hoạt động khai thác rác thải của con người. Loại đất bị thoái hóa do ô nhiễm chất độc bởi các hoạt động khác nhau của con người như rác thải sinh hoạt và công nghiệp. Điểm đặc biệt nghiêm trọng khi các loại đất bị nhiễm kim loại nặng vượt ngưỡng đã cho phép tiêu chuẩn quốc gia.
Đất bị thoái hóa do ô nhiễm các vi sinh vật, tuyến trùng : Do canh tác độc canh, sử dụng nhiều sản phẩm hóa học nên quần thể vi sinh vật trong đất thay đổi. Nhiều loài vi sinh vật có lợi bị tiêu diệt. Hình thành nhiều quần thể có hại cho đất và cây trồng.
GIẢI PHÁP CHỐNG SUY THOÁI ĐẤT
Trong bài viết này chúng tôi xin chia sẻ đến bạn một số những giải pháp chống loại suy thoái đất một cách hiệu quả cho bạn áp dụng. Những giải pháp này có thể thực hiện cá nhân và cộng đồng.
Trồng rừng bảo vệ đất:
Việc bảo vệ nguồn tài nguyên đất không bị suy thoái đến từ việc trồng rừng là một cách bền vững và hiệu quả nhất. Trồng rừng giúp giải quyết được nguồn tài nguyên đất không bị xói mòn. Diện tích đất sẽ được làm giàu chất dinh dưỡng khi cây cối sinh sôi phát triển và tương tác ngược lại với cây cối. Đất và cây tự nuôi dưỡng nhau cung cấp chất dinh dưỡng cho cây. đồng thời cây dũng sẽ giúp thu hút các quá trình chuyển đổi chất dinh dưỡng và hệ sinh thái bên dưới làm màu mỡ đất.
Phương pháp tưới tiêu hợp lý hơn
Trong quá trình sử dụng đất cần có phương pháp tưới tiêu một cách hợp lý nhất. Chúng có thể khiến cho nguồn đất luôn luôn được nuôi dưỡng một cách tốt nhất. Nước chính là một trong những nguồn cung cấp chất dinh dưỡng tốt cho đất và hệ sinh thái bên dưới đó phát triển.
Chính vì thế cần có các kỹ thuật tưới đảm bảo đưa lượng nước cho đất. Mặc khác, tránh tạo dòng chảy trên bề mặt. Như vậy, vừa sử dụng được lượng nước hữu hiệu cho cây, vừa giữ ẩm cho đất, tránh được sự thất thoát nước trên bề mặt, cũng như xói mòn và rửa trôi đất khi tưới.
Luân canh cây trồng quanh năm
Việc luân canh các loại cây trồng khác nhau trên mọt diện tích đất trồng cây có thể là một phương pháp tốt để cung cấp nguồn dinh dưỡng trong đất cho bạn. Một khi việc luân canh các loại cây trồng này có khả năng cung cấp các loại chất dinh dưỡng cho đất cũng sẽ giúp cho đất bị thoái hóa và bổ sung lại các chất dinh dưỡng có trong đất. Chúng sẽ khiến bạn mất đi do việc cây trồng giúp cho việc canh tác chúng được tốt nhất.
Bổ sung các chất hữu cơ và hệ vi sinh cho đất trồng
Việc đất bị xói mòn và suy thoái theo thời gian là điều khó tránh khỏi khi sử dụng đất không đi kèm bảo tồn và nuôi dưỡng. Đất cần có thời gian để làm giàu dinh dưỡng nhờ việc bổ sung thêm phân bón hữu cơ và nuôi dưỡng hệ vi sinh vật cho đất trồng. Chúng giúp cải thiện cấu trúc đất, làm cho môi trường đất trở nên khỏe mạnh, giúp bổ sung các vi sinh vật cho đất làm cho cây trồng có thể phát triển tốt.
HẬU QUẢ CỦA SUY THOÁI ĐẤT
Một trong số những hậu quả của suy thoái đất là cực kì nặng nề. Chúng ảnh hưởng đến hệ sinh thái của bên trên và bên trong lòng đất khu vực bị suy thoái. Chúng ta sẽ cùng điểm mặt một số hậu quả của suy thoái đất như sau:
Đất đai bị còi cọc và suy thoái
Cây cối không phát triển được trên đó và nếu sống thường bị còi cọc và không phát triển mạnh được.
Làm giảm lượng sinh vật sống trong đất. Đây cũng chính là một nguyên nhân chính khiến đất bị suy thoái lại càng bị suy thoái hơn.
Ngoài ra đất bị xói mòn, gia tăng dòng chảy, rửa trôi các chất dinh dưỡng, chất hữu cơ khiến đất trở nên nghèo kiệt, rắn, chua, độ bão hòa Bazo thấp. Khi đất không còn tơi xốp, thì khả năng giữ nước, giữ ẩm và chất dinh dưỡng của đất bị giảm. Đất trở nên khô cằn, bạc màu ảnh hưởng rất lớn sức sản xuất, năng suất và chất lượng cây trồng giảm.
Suy thoái đất còn ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm, nước bị ô nhiễm ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất và sinh hoạt của con người.
>>> Ô nhiễm môi trường đất là gì? Những nguyên nhân và biện pháp phòng tránh
Có thể thấy được tình trạng ất trồng đang dần bị thoái hóa, điều đó cho thấy các hệ sinh thái tự nhiên đang bị đe dọa. Việc của con người cần khai thác và bảo vệ nguồn tài nguyên đất chính là bảo vệ cho chính mình trong tương lai. Hy vọng với những kiến thức trên của chúng tôi chia sẻ trên đây đã giúp bạn hiểu hơn về tình trạng suy thoái đất cùng những biện pháp khắc phục một cách bền vững nhất.
