Cần xây dựng và hoàn thiện hệ thống các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật trong nền kinh tế tuần hoàn. Theo lời trưởng bộ phận phát triển quan hệ đối tác, Hội đồng doanh nghiệp phát triển bền vững.
Mô hình kinh tế tuần hoàn chưa hoàn chỉnh
Tại Việt Nam, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã khẳng định chủ trương phát triển kinh tế tuần hoàn là trọng tâm trong Chiến lược phát triển kinh tế- xã hội tới năm 2030. Luật Bảo vệ môi trường đã thể chế hóa chủ trương này, dành 1 điều riêng về kinh tế tuần hoàn. Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10/01/2022 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường 2020 đã quy định tiêu chí, lộ trình, trách nhiệm và cơ chế khuyến khích phát triển kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam. Chính phủ cũng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn vào cuối năm 2023.
Theo trưởng ban Nghiên cứu tổng hợp, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương có nhiều nhận định rằng mục tiêu phát triển kinh tế tuần hoàn sẽ giúp phát triển kinh tế nhanh và bền vững hơn. Ngoài ra còn có thể thúc đẩy được tăng trưởng xanh và giúp bảo vệ được nguồn tài nguồn môi trường và chống biến đổi khí hậu ở Việt Nam một cách tốt hơn.
Tuy nhiên tính đến năm 2021 thì Việt nam vẫn chưa có một mô hình kinh tế tuần hoàn theo cách hoàn chỉnh và đầy đủ. Những khung thể chế cho việc phát triển nền kinh tế tuần hoàn còn chưa hoàn chỉnh. Do đó mà còn nhiều hạn chế và phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam vẫn là những doanh nghiệp nhỏ và vừa và còn hạn chế.
Cùng chia sẻ về vấn đề này, PGS. TS Nguyễn Thế Chinh, Viện trưởng Viện Chính sách kinh tế môi trường nhận định, hiện nay nhận thức về kinh tế tuần hoàn vẫn là vấn đề mới của doanh nghiệp; còn sự bất cập về cơ chế chính sách giữa các luật, nhất là giữa luật bảo vệ môi trường, luật đất đai, luật xây dựng…; khó khăn từ mô hình kinh tế tuần hoàn cũ; thiếu nguồn vốn đầu tư; đòi hỏi nguồn nhân lực có chuyên môn cao; cần sự đổi mới về quy trình công nghệ, đặc biệt trong sản xuất và thu hồi chất thải rắn; khó khăn ở sản phẩm đầu ra…
Những giải pháp cần thực hiện
Ông Phạm Hoàng Hải cho biết thêm về mặt giải pháp thúc đẩy và phát triển nền kinh tế tuần hoàn thì Hội đồng doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững cho rằng cần có một khung thể chế mới nhằm hỗ trợ và phát triển nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.
Đầu tiên cần đưa ra các khái niệm về kinh tế tuần hoàn một cách đơn giản nhất để có thể dễ dàng tiếp cận với người dân và doanh nghiệp có thể cùng được tham gia. Ngoài ra việc xây dựng một hệ thống pháp luật mà tại đó có thể được khuyến khích ra một hệ sinh thái cho các mô hình kinh tế một cách tuần hoàn và được thực hiện bởi doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Từ phía Chính phủ và các nhà tài trợ cần có cơ chế hỗ trợ tiếp cận tài chính cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; gắn việc chuyển đổi mô hình kinh tế tuần hoàn với cắt giảm phát thải carbon. Điều này sẽ tạo động lực để các tổ chức, doanh nghiệp thực hiện mô hình chuyển đổi, phát triển kinh tế tuần hoàn. Do đó, cần có chính sách khuyến khích mua sắm công ưu tiên các sản phẩm sử dụng vật liệu tuần hoàn, từ đó hình thành thị trường tiêu thụ.
Ông Hải ngoài ra còn cho biết việc đề cập đến việc xây dựng cũng như hoàn thiện một hệ thống tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật trong nền kinh tế tuần hoàn. Muốn có thể phát triển thì khi xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cần phải có những tư duy về kinh tế tuần hoàn nhằm lồng ghép. Hơn nữa kinh tế tuần hoàn còn là vấn đề khá mới nên một hệ thống những quy định cần phải tiếp tục được hoàn thiện nhằm đáp ứng với các nhu cầu phát triển.
Để thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế tuần hoàn, nhằm tạo động lực cho đổi mới sáng tạo và cải thiện năng suất lao động, góp phần thúc đẩy tăng trưởng xanh gắn với cơ cấu lại nền kinh tế, ông Nguyễn Anh Dương cũng chỉ ra nhiều nhiệm vụ, giải pháp cần thực hiện.
Đầu tiên, cần tuyên truyền, nâng cao nhận thức về kinh tế tuần hoàn, yêu cầu chủ trương, định hướng phát triển kinh tế tuần hoàn cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ở các cấp, cộng đồng doanh nghiệp, người dân; Xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế tuần hoàn riêng hoặc lồng ghép việc thực hiện phát triển kinh tế tuần hoàn trong các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành, lĩnh vực hoặc phát triển kinh tế-xã hội địa phương;
Nghiên cứu, lồng ghép phát triển kinh tế tuần hoàn vào chính sách, dự án liên kết vùng, các hoạt động thực hiện Quyết định 1658/QĐ-TTg ngày 1/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn 2050; Tăng cường nghiên cứu, xây dựng kế hoạch và lộ trình thu thập, sử dụng, phân tích thông tin nhằm hỗ trợ các ứng dụng, giải pháp công nghệ thông tin và truyền thông toàn diện, hài hòa gắn với mô hình kinh tế tuần hoàn;
Chủ động trao đổi với các nhà tài trợ nước ngoài, các tổ chức quốc tế để tìm kiếm cơ hội tiếp cận tri thức, kỹ năng và nguồn lực phát triển kinh tế tuần hoàn thông qua các dự án thử nghiệm cụ thể về kinh tế tuần hoàn, dự án về công nghệ, dịch vụ (công nghệ thông tin, môi trường…) thân thiện với kinh tế tuần hoàn. Tăng cường đối thoại công – tư về phát triển kinh tế tuần hoàn, trên cơ sở phát huy trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp;
Rà soát, hoàn thiện khung chính sách và pháp lý nhằm tạo điều kiện cho phát triển kinh tế tuần hoàn. Có cơ chế, chính sách thu hút và sử dụng đầu tư, phát triển nguồn nhân lực trong phát triển kinh tế tuần hoàn. Hoàn thiện cơ chế phát triển công nghiệp và dịch vụ môi trường.
Theo: VietQ.vn
