Việt Nam là một quốc gia có nền nông nghiệp phát triển mạnh mẽ đứng thứ 2 trong Khu vực Đông Nam Á và thứ 15 trên thế giới. Chính vì thế việc áp dụng các tiến bộ khoa học Công nghệ để đẩy mạnh nền nông nghiệp theo sát công nghệ nước ngoài. Một trong những xu hướng hiện đang được áp dụng chính là Chuyển đổi số cho nông nghiệp đang diễn ra mạnh mẽ nhất. Chuyển đổi số là giải pháp quan trọng giúp người nông dân, doanh nghiệp sản xuất nông sản chất lượng, với chi phí thấp nhất, nhưng đạt lợi nhuận cao nhất. Bài viết này chúng tôi sẽ mang đến cho bạn những kiến thức về chuyển đổi số nông nghiệp.
Nội dung
CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG NÔNG NGHIỆP LÀ GÌ ?
Chuyển đổi số trong ngành nông nghiệp chính là một trong những quá trình áp dụng các công nghệ kỹ thuật số từ việc sản xuất cho đến chế biến và phân phối, tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp.
Khi so sánh với nền nông nghiệp truyền thống thì việc chuyển đổi số nông nghiệp chính ở điểm ứng dụng các công nghệ kỹ thuật số như big data, điện toán đám mây, internet vạn vật… vào toàn bộ hoạt động của ngành, làm thay đổi cách thức quản lý, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm từ truyền thống sang hiện đại và thông minh.
Ví dụ về chuyển đổi số trong ngành nông nghiệp
Hiện nay có khá nhiều mô hình chuyển đổi số nông nghiệp bạn có thể biết được như những trang trại trồng dưa lưới có áp dụng mã vạch để quản lý hoa quả khi thu hái vận chuyển đến tay người tiêu dùng. Chúng có thể được áp dụng để truy xuất nguồn gốc của sản phẩm sau khi đến tay người tiêu dùng. Hay như ứng dụng hệ thống tưới nhỏ giọt bằng công nghệ từ xa giúp cho người nông dân bớt được công sức tưới và có khả năng quản lý được một vùng rộng lớn chỉ vơi ít lực lượng lao động.
Vinamilk đang đạt được sự thành công vượt bậc. Công ty này đã thực hiện ứng dụng công nghệ IoT vào giám sát chăn nuôi. Mọi khâu trong quá trình chăn nuôi từ chế độ ăn tới chăm sóc, vệ sinh đều được theo dõi vô cùng kỹ lưỡng theo chuẩn nông nghiệp thông minh.
NHỮNG LỢI ÍCH CỦA CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG NGÀNH NÔNG NGHIỆP
Trong ngành Nông nghiệp việc áp dụng các tiến bộ khoa học vào công cuộc chuyển đổi số có thể mang đến những lợi ích thiết thực mà bạn không thể ngờ tới được.
-
Giảm thiểu rủi ro, thiệt hại do biến đổi khí hậu
Việt Nam là một quốc gia có ảnh hưởng khá nặng nề về biến đổi khí hậu và trong ngành nông nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Những hình thức thiên tai như lũ lụt, hạn hán, dịch bệnh sẽ tác động không nhỏ đến doanh thu và sản lượng của nông nghiệp mà bạn trồng trọ chăn nuôi ra.
Ứng dụng công nghệ Data Analytics (phân tích dữ liệu) vào phân tích và quản lý, toàn bộ vùng khí hậu sẽ được cảnh báo rủi ro cho người dân sớm (72 giờ trước khi cơn bão đi qua), từ đó sẽ có biện pháp ứng phó kịp thời
-
Giúp nông dân kết nối trực tiếp với người tiêu dùng
Việc chuyển đổi số hiện nay giúp người nông dân kết nối trực tiếp với người tiêu dùng một cách dễ dàng nhất mà không phải phụ thuộc vào thương lái. Điều này đã được minh chứng trong thời điểm dịch covid 19 bùng nổ thì người nông dân đã xúc tiến mua bán nông sản qua các kênh thương mại điện tử. Tiêu biểu chính là một số tỉnh như Bắc Giang đã tiến hành mở rộng kênh tiêu thụ vải qua hình thức bán trên sàn thương mại điện tử và đã bán được 131,117 tấn vải.
-
Nâng cao năng suất lao động
Việc áp dụng các khoa học công nghệ và tiến bộ sẽ giúp thay đổi phương thức sản xuất làm việc của người nông dân. Họ sẽ nâng cao được hiệu quả lao động sản xuất và giúp giải phóng sức lao động của người nông dân. Người nông dân có thể quản lý được một lúc diện tích rộng hơn nhiều trước. Việc canh tác từ khâu làm đất đến cho việc bón phân chăm sóc và thu hái đều sử dụng các thiết bị hỗ trợ thông minh.
-
Tăng cường chất lượng sản phẩm nông nghiệp
Việc áp dụng công nghệ khoa học và tiến bộ đã giúp phát triển chất lượng sản phẩm nông nghiệp một cách đồng bộ hơn. Một số ứng dngj trong chuyển đổi số nông nghiệp như: Big Data, công nghệ sinh học sẽ giúp bạn phân tích dữ liệu về môi trường, đất đai, ánh sáng và chất lượng các loại cây trồng. Từ đó, người nông dân sẽ có quyết định đúng đắn hơn như lượng phân bón, thời gian canh tác, phụ thuốc bảo vệ thực vật,…
NHỮNG HOẠT ĐỘNG CỦA CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG NÔNG NGHIỆP
Việc áp dụng cho các công nghệ hiện đại tiên tiến trong việc canh tác nông nghiệp có thể được kể ra như sau:
-
Áp dụng IoT và cảm biến trên cánh đồng
IoT hay các cảm biến được nhiều nước trên thế giới áp dụng một cách hiệu quả nhằm phục vụ cho các hoạt động theo dõi các hình ảnh, thông tin về cây trồng và vật nuôi. Hiện nay tại Việt Nam thì việc áp dụng IoT cũng chưa được áp dụng đầy đủ mà xu hướng của các cuộc cách mạng cong nghệ 4.0 mang lại.
Những hệ thống cảm biến đã được cài đặt và tính toán hiện nay bên cạnh các cánh đồng với các công nghệ nhận dạng hình ảnh cho phép người nông dân có thể theo dõi các loại cây trồng của họ từ mọi nơi trên thế giới. Hệ thống này giúp tự động tưới nước, bón phân cho cây trồng định kì theo điều khiển máy móc của con người. Các cảm biến này gửi cho nông dân thông tin cập nhật theo thời gian thực, do đó có thể thực hiện các thay đổi phù hợp với cây trồng của họ.
-
Học máy và phân tích
Việc chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay có thể được áp dụng vào khả năng sử dụng máy học và các phân tích tiên tiến để khai thác các nguồn dữ liệu cho các xu hướng. Việc học máy này có thể được dự báo các đặc điểm và gien tốt để sản xuất và duy trì khí hậu của các địa phương đó. Những thuật toán này còn có thể biết được sản phẩm nào bạn sẽ được mua nhiều nhất và sản phẩm nào ế ẩm trên thị trường để giúp nhà nông dân có chọn lựa và kế hoạch canh tác trong tương lai.
-
Canh tác và robotics
Một cách chuyển đổi số hiệu quả nữa chính là việc áp dụng robot và trí tuệ nhân tạo (AI) trong nông nghiệp sẽ giúp cải thiện được năng suất cũng như mang lại được các sản lượng cao và nhanh hơn. Những chú robot sẽ tiến hành phun thuốc và làm cỏ dại mà con người không cần phải động vào. Moi thứ được auto diễn ra
Một số công ty đang thử nghiệm hướng dẫn robot bằng laser và camera để thiết bị này nhận dạng và nhổ cỏ mà không cần sự can thiệp của con người. Các công ty khác đang tạo ra robot trồng cây để tăng thêm hiệu quả so với các phương pháp canh tác truyền thống. Sau cùng, robot được thử nghiệm dùng để thu hoạch trái cây và hạt.
-
Máy bay không người lái (MBKNL) giám sát cây trồng
Một ứng dụng khác có thể được ứng dụng vào đó chính là sử dụng máy bay không người lái vào trong việc canh tác nông nghiệp ở hầu hết các nước châu Mỹ và châu Âu. Những loại thiết bị này sẽ thường được sử dụng vào mục đích giám sát cây trồng và gửi hình ảnh thu được về máy chủ để giám sát sau đó.
Mặt khác, MBKNL cũng thường dùng trong việc phun thuốc từ trên cao, với hiệu suất làm việc cao gấp nhiều lần các thiết bị khác.
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 tại Việt Nam được dự báo đến năm 2030, ngành nông nghiệp tất yếu sẽ sử dụng các thiết bị tương tự để gia tăng năng suất và sản lượng nông nghiệp.
-
Liên kết theo chuỗi giá trị
Việc ứng dụng chuyển đổi số giúp thuận lợi cho việc liên kết các chuỗi giá trị lại với nhau. Với các hệ sinh thái nông nghiệp khi cùng được ứng dụng chyển đổi số có thể được kết nối với nhau lại tạo thành một chuỗi giá trị với nhau giúp cho việc giao thương liên kết hợp tác với nhau trên một quốc gia và cả toàn thế giới.
-
Thay đổi phương thức quản trị
Không chỉ ứng dụng công nghệ trong việc sản xuất, nuôi trồng. Doanh nghiệp kinh doanh lĩnh vực nông nghiệp còn đặc biệt chú trọng chuyển đổi số quản trị doanh nghiệp. Đưa chuyển đổi số trong quản trị doanh nghiệp lên mức độ ưu tiên hàng đầu để tăng hiệu quả điều hành, tối ưu chi phí, năng suất tại các bộ phận back off.
Việc số hóa toàn bộ quy trình, từ sản xuất và thu hoạch đến nhập kho và phân phối, đang tăng cường thông tin liên lạc giữa các bên liên quan khác nhau trong hệ thống nông nghiệp. Việc số hóa cũng đã nâng cao khả năng hiển thị dọc theo chuỗi cung ứng cho các tác nhân khác nhau, giúp quy trình trở nên minh bạch hơn và hiệu quả cao hơn.
GIẢI PHÁP CHO VIỆC CHUYỂN ĐỔI SỐ NÔNG NGHIỆP
Có thể nói việc chuyển hướng cho ngành nông nghiệp sang chuyển đổi số hóa là một cơ hội và thách thức của các quốc gia trên thế giới. Việc này cần đến từ sự đồng thuận tham gia của nhiều bên bao gồm cơ quan chức năng, hộ nông dân và các cán bộ khoa học kĩ thuật. Một số giải pháp cho việc chuyển đổi số nông nghiệp sẽ được chia sẻ như sau:
-
Nâng cao nhận thức cho nông dân
Đầu tiên để việc chuyển đổi số cho người dân cần phải đến từ sự thay đổi nhận thức của họ. Việc này có thể giúp cho các địa phương, vùng nuôi trồng hiểu rõ được vai trò và tầm quan trọng của việc ứng dụng các kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp. Họ sẽ hiểu được những lợi ích thiết thực về lâu dài của việc áp dụng kĩ thuật khoa học vào sản xuất nuôi trồng nông nghiệp.
Để làm được điều này, cần đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, các hội nghị, hội thảo, các mô hình khuyến nông về vai trò và lợi ích của việc ứng dụng công nghệ số trong quản lý, sản xuất và tiêu thụ nông sản trong bối cảnh hiện nay.
-
Đầu tư cơ sở hạ tầng
Đây là một trong những giải pháp bền vững và hiệu quả nhất về lâu dài để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong nông nghiệp. Bằng việc áp dụng thay đổi xây dựng cơ sowrt hạ tầng, đồng bộ kết nối internet băng thông rộng có chất lượng cao đến các thôn, bản nhằm nâng cao chất lượng và khả năng tiếp cận dịch vụ viễn thông của người dân; cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ viễn thông. Phổ cập việc sử dụng máy tính miễn phí tại các trung tâm xã, điểm sinh hoạt văn hóa cộng đồng và điểm du lịch nông thôn.
-
Xây dựng đường lối chính sách phù hợp hiệu quả
Hằng năm, xây dựng và hoàn thiện các chính sách phục vụ chuyển đổi số trong nông nghiệp phù hợp, kịp thời, tạo động lực thúc đẩy chuyển đổi số ngành nông nghiệp đúng hướng, hiệu quả.
-
Nâng cao năng lực tiếp cận công nghệ số nông nghiệp
Việc áp dụng chuyển đổi số cần thiết phải có người vận hành áp dụng các công nghệ mới hiệu quả. Chính vì thế cần đào tạo nâng cao năng lực tiếp cận với các khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp.
Chính vì thế rất cần có những chương trình đào tạo, chuyển giao công nghệ phối hợp tổ chức các đợt tập huấn nhằm nâng cao trình độ công nghệ thông tin, chuyển đổi số, hỗ trợ truy xuất nguồn gốc và vận hành.
THỰC TRẠNG CHUYỂN ĐỔI SỐ NÔNG NGHIỆP TẠI VIỆT NAM
Có thể nói tương lai của việc chuyển đổi số nông nghiệp chính là một xu thế tất yếu. tuy nhiên không phải ở nơi nào cũng có sự nhận thức và đầu tư đúng mức vào việc chuyển đổi số này. Điều này đến từ nhận thức và khả năng tiếp cận của nông dân với công nghệ mới. Ngoài ra còn có những mặt hạn chế như sau:
- Cơ sở hạ tầng còn nhiều bất cập
- Chất lượng nguồn nhân lực chuyên môn còn hạn chế
- Chính sách chưa phù hợp
Hiện nay việc thay đổi nhận thức tại nền nông nghiệp Việt Nam theo hướng chuyển đổi số đang được quan tâm hơn và đầu tư nhiều hơn.
- Trong trồng trọt
Các ứng dụng công nghệ cao vào việc trồng trọt các sản phẩm nông nghiệp đã được phát triển hơn. Những ứng dụng phân tích dữ liệu, truy xuất nguồn gốc sản phẩm của cây cối cũng chính là một trong những điểm mạnh của nhiều vùng nông nghiệp hiện nay.
- Trong ngành chăn nuôi
Một số ứng dụng công nghệ IOP hay Blockchain vào các trang trại chăn nuôi nhất là quy mô lớn cũng đã khiến cho việc chăn nuôi hiệu quả hơn. Bên cạnh đó thì việc đưa ra những mô hình quản lý tiên tiến hiện đại thay cho sức người cũng có thể giúp gia tăng được hiệu quả và tiết kiệm được rất nhiều nhân công và nguồn lực.
- Trong lâm nghiệp
Tích hợp công nghệ DND mã mạch trong quản lý giống và lâm sản; xây dựng các phần mềm phát hiện sớm và cảnh báo cháy rừng từ ảnh vệ tinh, phần mềm giám sát độ phủ xanh cũng như theo dõi các quần thể sinh vật trong để kịp thời phát hiện và cảnh báo mất rừng, suy thoái rừng…
- Trong ngành nuôi trồng và đánh bắt thủy sản
Việc áp dụng vào trong việc chăn nuôi thủy hải sản cũng được phát triển tại Việt Nam. Một số ví dụ có thể kể ra chính là việc sử dụng các máy đo dòng chảy; máy thả kéo thả lưới tự động, hệ thống định vị toàn cầu (GPS) một cách cực kì hiệu quả.
- Ngành nuôi trồng thủy sản
Ứng dụng công nghệ sinh học chọn lọc, lai tạo các giống có năng suất cao, có khả năng kháng bệnh, chịu đựng tốt với môi trường, công nghệ biofloc, công nghệ nano, công nghệ nuôi lồng trên biển, công nghệ nuôi cá nước lạnh…
- Công nghệ áp dụng
Công nghệ trí tuệ nhân tạo đã được sử dụng trong phân tích các dữ liệu về chất lượng sản phẩm; quản lý thức đầu vào
