Tư duy phản biện – Critical Thinking là một trong những kỹ năng cực kì quan trọng thể hiện năng lực tư duy của con người. Nhờ hoạt động phản biện mà sẽ giúp xây dựng hình thành nên các quan điểm đúng hay sai khi phân tích bất kì một vấn đề. Những cá nhân có kỹ năng tư duy phản biện sẽ thường có những quan điểm cá nhân nổi trội và được đánh giá cao trong tổ chức. Bài viết này diendaniso.com sẽ chia sẻ cho bạn về tư duy phản biện là gì ? Những kỹ năng và phương pháp rèn luyện tư duy phản biện một cách hiệu quả nhất.
Nội dung
TƯ DUY PHẢN BIỆN LÀ GÌ ?
Tư duy phản biện trong tiếng anh có nghĩa là critical thinking. Đây là một quá trình bao gồm phân tích, đánh giá, chất vấn các giả thiết và từ đó hình thành nên những quan điểm khi đứng trước một vấn đề nào đó. Hiểu một cách đơn giản hơn thì kỹ năng tư duy phản biện chính là đưa ra quan điểm về bất cứ vấn đề gì đó là đúng, hợp lý và có tính nhất quán với nhau. Đồng thời phản bác những ý kiến trái ngược với quan điểm trên.
Tư duy phản biện bao gồm có khả năng vận dụng những suy nghĩ một cách độc lập và suy nghĩ phản chiếu hay khả năng giữ vững những suy nghĩ và phản xạ của mình về một vấn đề cụ thể nào đó.
Có thể nói Tư duy phản biện là một trong các kỹ năng quan trọng của con người trong học tập, công việc. Từ đó cho thấy quan điểm cũng như thuyết phục mọi người về quan điểm đó. Các tư duy phản biện tạo điều kiện cho người ta có cơ sở phân tích, đánh giá, xây dựng những suy nghĩ của mình. Đồng thời làm giảm rủi ro vận dụng, hành động.
ĐẶC ĐIỂM CỦA TƯ DUY PHẢN BIỆN
Tư duy phản biện là một phạm trù mang tính năng lực cá nhân. Những người có khả năng tư duy phản biện sẽ thuờng có những khả năng và đặc điểm như sau:
- Hiểu được sự gắn kết và logic giữa các quan điểm với nhau.
- Luôn nhận diện nhanh chóng đánh giá được các hiệu quả của các lập luận với nhau.
- Người có tư duy phản biện có khả năng phân biệt và tìm ra được sự không nhất quán và các lỗi phổ biến trong các lập luận cụ thể
- Xem xét, xấu chuỗi được các lập luận và sự đúng đắn trong các quan điểm, niềm tin của những người khác.
- Giải quyết vấn đề một cách có hệ thống
Bạn có thể thấy được những người có tư duy phản biện họ có được khả năng suy luận để tìm ra được những hệ quả từ những gì họ biết và sử dụng các dạng thông tin này để giúp giải quyết được các vấn đề một cách hiệu quả và nhanh chóng nhất. Việc tư duy phản biện không bị đánh đồng với việc tranh cãi, tranh luận. Tư duy phản biện giúp chúng ta thứ nạp được kiến thức, gia tăng mức độ thấy hiểu được lý thuyết và củng cố được cách lập luận.
VAI TRÒ CỦA TƯ DUY PHẢN BIỆN TRONG CUỘC SỐNG
Có thể nói tư duy phản biện có vai trò quan trọng trong cuộc sống hiện nay. Nhờ tư duy suy nghĩ cấu trúc vốn có và sự kết hợp với các tiêu chuẩn logic giúp đảm bảo được tính khách quan trọng quá trình đưa ra quyết định
Nhờ tư duy phản biện mà giúp bạn rèn luyện được khả năng suy nghĩ giải quyết vấn đề một cách có hệ thống và bài bản nhất. Nhờ tư duy phản biện mà giúp đưa ra được những ý tưởng mới, đồng thời góp phần điều chỉnh chiến lược kinh doanh một cách phù hợp nhất với doanh nghiệp khi cần thiết.
Có thể nói khả năng NÀY còn là nền tảng của khả học giúp hình thành quan điểm logic hơn và giúp phát huy năng lực cá nhân và từ đó giúp quản lý một cách đúng đắn hơn, sẵn sàng vượt qua được những thành kiến xã hội.
TẦM QUAN TRỌNG CỦA TƯ DUY PHẢN BIỆN
Có thể điểm qua một số tầm quan trọng của người có tư duy phản biện như sau:
Tư duy phản biện cần thiết trong mọi lĩnh vực: có thể nói người có tư duy phản biện tốt có thể áp dụng được vào bất kì lĩnh vực nào trong cuộc sống. Nhờ khả năng tư duy lập luận rõ ràng sẽ giúp cho bạn giải quyết được vấn đề một cách đúng đắn nhất. Một leader giỏi sẽ có thể trở nên nổi bật nhờ có được khả năng tư duy phản biện tốt nhất. Đặc biệt nếu là những người làm việc trong lĩnh vực tài chính quản trị thì việc có được kĩ năng này là cực kì quan trọng.
Thúc đẩy kinh tế trị thức: nhờ có năng lực tư duy phản biện mà sẽ góp phần tạo nên một xã hội thông minh hơn văn minh hơn có óc phân tích thông tin l. Từ đó giúp tạo nên xã hội trị thức hơn và cải tiến nhanh hơn giúp thúc đẩy kinh tế trị thức hiện đại.
Thúc đẩy sự sáng tạo: Sự sáng tạo là một trong những cách kích thích phát triển mới lạ chưa từng có truớc đây. Ý tưởng sáng tạo là một trong những cách làm hữu ích giúp giải quyết vấn đề. Tư duy phản biện đóng vai trò cốt lõi giúp đánh giá các ý tuởng mới độc lạ và sáng tạo hơn hoàn hảo hơn.
Giúp thể hiện năng lực bản thân: nhờ có được khả năng tư duy phản biện bạn có thể có được một năng lực kiểm soát và làm chủ cuộc sống. Chúng giúp cho bạn có được mindset tốt hơn khi đưa ra quyết định. Nhờ khả năng tư duy phản biện sẽ giúp cho bạn có được sự nhìn nhận bản thân và điều chỉnh bản thân theo huớng tốt hơn.
NHỮNG KỸ NĂNG CẦN CÓ TRONG TƯ DUY PHẢN BIỆN
Tư duy phản biện sẽ bao gồm những kỹ năng quan trọng cần thiết. Chúng ta cùng điểm qua những kỹ năng đó bạn nhé:
Kỹ năng quan sát: đây là kỹ năng quan trọng đầu tiên để nhận diện phát hiện vấn đề. Một cá nhân có óc quan sát tốt có thể giúp nhanh chóng nhận diện được vấn đề từ đó xác định vấn đề và đưa ra được những phán đoán đầu tiên theo lối tư duy của bản thân mình.
Kỹ năng phân tích: đây là một trong những kĩ năng khá quan trọng trong tư duy phản biện. Bạn cần phân tích vấn đề một cách chi tiết cụ thể nhằm đưa ra được những thông tin quan trọng và đưa ra những nhận định vấn đề một cách sáng suốt và không thiên vị.
Kỹ năng suy luận: đây cũng là một trong những kĩ năng khá cần thiết trong tư duy phản biện. Chúng giúp bạn có thể đưa ra được những kết luận về những thông tin mà bạn đã tổng hợp được một cách rõ ràng. Những người có khả năng suy luận logic sẽ có thể phát triển được những thông tin một cách hạn chế của mình từ đó giúp đưa ra được những kết luận một cách nhanh chóng và chính xác hơn những người khác
Kỹ năng giao tiếp: đây là một trong những kĩ năng quan trọng và cần thiết hiện nay. Việc giao tiêp tốt và làm chủ tình huống có thể giúp cho bạn có được một khả năng thứ thập thông tin một cách đa chiều và nhất quán nhất. Đây còn là kĩ năng quan trọng trong các buổi hội họp các ý tuởng và tìm ra được các giải pháp xử lý vấn đề.
Kỹ năng giải quyết vấn đề: đây là một kĩ năng cuối cùng sau khi đã phân tích đánh giá các giải pháp của một vấn đề. Kỹ năng này bạn sẽ có thể giải quyết được vấn đề một cách nhanh chóng giúp mọi người hiểu và đồng tình cùng với bạn. Có thể nói việc giải quyết tốt vấn đề chính là một trong những kĩ năng đáng có của bạn khi có khả năng tư duy phản biện đúng.
>> Xem thêm: Kĩ năng giải quyết vấn đề (Problem Solving)
MỘT SỐ CÁCH RÈN LUYỆN TƯ DUY TÍCH CỰC
Có khá nhiều cách để có thể rèn luyện tư duy phản biện mà một số cách đó được thể hiện như sau:
Không ngừng trao dồi kiến thức cho bản thân: Có thể nói nếu như bạn muốn có được một cái nhìn khách quan và tổng thể thì bạn cần phải không ngừng nỗ lực học tập để tích lũy thêm kinh nghiệm và kiến thức bản thân. Với những người có kiến thức sâu rộng về một vấn đề nào đó thì sẽ có được sự tự tin và có khả năng thuyết phục được người khác.
Có một tầm nhìn thật khách quan: Một trong những rào cản lớn nhất của việc tư duy phản biện chính là bạn nên hình thành một lối tư duy suy nghĩ chủ quan nhất. Những vấn đề được giải quyết theo huớng cảm tính thì sẽ ít thành công được. Do đó mà muốn có được tư duy phản biện tốt thì cần có được cái nhìn một cách khách quan nhất và từ đó giúp suy nghĩ chín chắn hơn. Có được như vậy bạn mới có được khả năng suy luận một cách logic nhất.
Đặt nhiều câu hỏi cho một vấn đề: Đây là một cách tư duy khá giỏi cho việc rèn luyện khả năng tư duy phản biện. Bạn nên đưa ra khoảng 5 câu hỏi cho mỗi vấn đề mà bạn gặp phải giúp cho việc phân tích đa chiều thông tin và khiến cho những trường hợp không hay có thể xảy ra. Đây chính là cách để giúp mọi thứ được hoàn hảo hơn tránh các sai sót không đáng có.
Sơ đồ hóa các quan điểm. Việc sử dụng sơ đồ hóa các quan điểm sẽ khiến cho bạn có được một hệ quy chiếu rõ ràng rành mạch các vấn đề bạn gặp phải. Một số loại sơ đồ tư duy mindmap có thể giúp bạn tổng hợp các quan điểm của cùng một vấn đề.
>> Xem thêm: Tư duy chiến lược là gì ?
Lời kết
Hy vọng với những chia sẻ của chúng tôi bên trên đã giúp cho bạn và những nhà đầu tư hiểu hơn được về tư duy phản biện là gì ? những đặc điểm của người có tư duy phản biện và những ký năng để rèn luyện cho bạn áp dụng cả trong đời sống hàng ngày.
