SPC kiểm soát quá trình bằng thống kê là một trong 5 công cụ cốt lõi trong hệ thống IATF 16949. SPC sử dụng những công cụ thống kê để quan sát kết quả làm việc của dây chuyền sản xuất nhằm dự đoán những sự lệch quan trọng mà có thể dẫn tới việc loại bỏ sản phẩm.
Nội dung
THÁCH THỨC THỊ TRƯỜNG
Ngày nay các công ty sản xuất đang phải đối mặt với nhiều sự cạnh tranh ngày càng gia tăng. Trong khi nguồn chi phí nguyên vật liệu ngày một tăng. Đây chính là những yếu tố mà hầu hết các công ty không thể kiểm soát được. Chính vì thế mà các công ty cần phải tập trung vào những gì họ có thể kiểm soát được. Các công ty phải cố gắng cải tiến liên tục về chất lượng, hiệu quả và giảm chi phí. Nhiều công ty vẫn chỉ dựa vào việc kiểm tra sau khi sản xuất để phát hiện các vấn đề về chất lượng. Với việc theo dõi hiệu suất các xu hướng hoặc thay đổi trong quy trình trước khi chúng tạo ra sản phẩm không phù hợp.
SPC – KIỂM SOÁT QUÁ TRÌNH BẰNG THỐNG KÊ LÀ GÌ ?
SPC hay kiểm soát quá trình bằng thống kê được biết đến trong tiếng Anh là Statistical process control. Đây là một phương pháp kiểm soát chất lượng với việc sử dụng các phương pháp thống kê để theo dõi cũng như kiểm soát một quá trình. Việc này giúp đảm bảo quy trình được hoạt động một cách hiệu quả hơn và tạo ra được những sản phẩm phù hợp với đặc điểm kỹ thuật hơn với ít chất thải hơn.
Phương pháp SPC có thể được áp dụng cho hầu hết các quy trình nào mà đầu ra “ sản phẩm phù hợp” có thể được đo lường.
Các công cụ chính được sử dụng trong SPC bao gồm biểu đồ chạy, biểu đồ kiểm soát, trọng tâm là cải tiến liên tục và thiết kế các thử nghiệm. Một ví dụ về quy trình áp dụng SPC là dây chuyền sản xuất.
Công cụ SPC hoạt động trong 2 giai đọan: Giai đoạn đầu là thiết lập ban đầu của quy trình, và giai đoạn thứ hai là sử dụng sản xuất thường xuyên của quy trình. Trong giai đoạn thứ hai, phải đưa ra quyết định về khoảng thời gian sẽ được kiểm tra, tùy thuộc vào sự thay đổi của các điều kiện 5M & E (Con người, Máy móc, Vật liệu, Phương pháp, Chuyển động, Môi trường) và tỷ lệ hao mòn của các bộ phận được sử dụng trong quá trình sản xuất (bộ phận máy , đồ gá và đồ gá).
LỊCH SỬ RA ĐỜI CỦA SPC
Thực ra công cụ kiểm soát quy trình thống kê (PSC) không phải là mới mà ngược lại đã được ra đời và áp dụng rất lâu. Tuy nhiên giá trị của chúng thì vẫn còn nguyên vẹn cho đến tận ngày nay.
Người cho ra đời công cụ tuyệt vời này là một nhân viên của phòng thí nghiệm của hãng điện thoại Bell ông William A. Shewart. Năm 1924 ông đã phát triển và ứng dụng thành công biểu đồ kiểm soát và chứng minh rằng quá trình có thể kiểm soát bằng thống kê. Ô đã cho ra đời cuốn sách về đề tài phương pháp thống kê từ quan điển kiển soát chất lượng năm 1939. Sau này ô được coi như một trong những cây đại thụ trong ngành chất lượng.
Trong thế chiến thứ 2 nhu cầu về vũ khí tăng cao. Các đơn vị sản xuất mong muốn có được một công cụ giúp giám sát được chất lượng sản phẩm mà không gây ảnh hưởng đến các vấn đề an toàn. Phương pháp SPC đã giải quyết được vấn đề này một cách xuất sắc.
Ngày nay SPC trở nên cực kì thông dụng trong nhiều ngành công nghiệp và không chỉ áp dụng trong sản xuất mà còn áp dụng vào nhiều ngành khác nhau của cuộc sống.
VÌ SAO NÊN SỬ DỤNG SPC
Như đã chia sẻ bên trên thì công cụ SPC được coi như là một công cụ tuyệt vời được áp dụng từ xưa đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Để nói về tầm quan trọng của SPC và vì sao nên sử dụng SPC thì chúng đến từ nhiều lý do khác nhau như:
- Ngày càng nhiều những công ty sản xuất đang phải đối mặt với sự cạnh tranh
- Chi phí nguyên vật liệu tăng cao
- Việc kiểm soát tốt hoạt động của minh sẽ có lợi rất lớn
- SPC giúp công ty tiến tới kiểm soát chất lượng dựa trên phòng ngừa thay vì kiểm soát chất lượng dựa trên phát hiện.
- Bằng cách theo dõi biểu đồ, chúng ta có thể dễ dàng dự đoán hành vi của quy trình.
TIỀM NĂNG ÁP DỤNG KIỂM SOÁT QUÁ TRÌNH BẰNG THỐNG KÊ
SPC có thể được áp dụng trong nhiều ngành khác nhau. Bạn có thể áp dụng SPC trong môi trường y tế có thể xem xét các hạng mục như độ chính xác của xét nghiệm trong phòng thí nghiệm hoặc các hạng mục dịch vụ khách hàng như thời gian mọi người xếp hàng chờ chăm sóc.
Một số chỉ số tương tự có thể được áp dụng cho một loại hình kinh doanh khác, chẳng hạn như hoạt động hàng không, nơi các quy trình thống kê có thể kiểm tra tính chính xác của việc giao hành lý, sự chậm trễ chuyến bay hoặc các khía cạnh khác của dịch vụ
SPC cũng có thể được áp dụng cho áp dụng trong các kịch bản sản xuất, để xem xét hiệu quả và năng suất, cũng như trong kiểm soát chất lượng.
QUY TRÌNH TRIỂN KHAI ÁP DỤNG SPC
Bước đầu để áp dụng thực hiện SPC hiệu quả chính là cần đánh giá và xác định đúng khu vực chính gây ra lãng phí. Thông thường sẽ áp dụng vào những khu vực gây ra lãng phí trước tiên. Trong quá trình SPC, không phải tất cả các kích thước đều được giám sát do chi phí, thời gian và sự chậm trễ trong sản xuất sẽ phải chịu. Trước khi triển khai SPC, các đặc điểm chính hoặc quan trọng của thiết kế hoặc quy trình phải được Nhóm Chức năng Chéo (CFT) xác định trong quá trình đánh giá bản in hoặc bài tập Phân tích Hiệu ứng và Chế độ Thất bại trong Thiết kế (DFMEA).
Thu thập và ghi lại dữ liệu
Việc thu thập dữ liệu là bước quan trọng nhất. Chúng thường được thu thập dưới dạng các phép đo về kích thước/ tính năng của sản phẩm hoặc các kết quả đo lương quy trình. Dữ liệu được ghi lại và theo dõi trên nhiều loại biểu đồ kiểm soát khác nhau và dựa trên loại dữ liệu thu được. Dữ liệu có thể ở dạng dữ liệu biến liên tục hoặc dữ liệu thuộc tính.
Dữ liệu biến đổi
Loại dữ liệu biến đổi thường được sử dụng các dạng biểu đồ biến đổi như:
- Biểu đồ Cá nhân – Phạm vi Di chuyển: được sử dụng nếu dữ liệu của bạn là các giá trị riêng lẻ
- Biểu đồ Xbar – R: được sử dụng nếu bạn đang ghi dữ liệu trong các nhóm con từ 8 trở xuống
- Biểu đồ Xbar – S: được sử dụng nếu kích thước nhóm phụ của bạn lớn hơn 8
Dữ liệu thuộc tính
- Biểu đồ P – Để ghi số bộ phận bị lỗi trong một nhóm bộ phận
- Biểu đồ U – Để ghi lại số lượng khuyết tật trong mỗi bộ phận
Bảng kiểm soát
Một trong những biểu đồ kiểm soát được sử dụng rộng rãi nhất cho dữ liệu biến đổi là biểu đồ X-bar và R. Thanh X đại diện cho giá trị trung bình hoặc giá trị “trung bình” của biến x. Biểu đồ thanh X hiển thị sự thay đổi trong giá trị trung bình hoặc giá trị trung bình của mẫu. Biểu đồ Phạm vi cho thấy sự thay đổi trong nhóm con. Phạm vi chỉ đơn giản là sự khác biệt giữa giá trị cao nhất và thấp nhất.
Khi biểu đồ được thiết lập, người vận hành hoặc kỹ thuật viên sẽ đo nhiều mẫu, cộng các giá trị lại với nhau sau đó tính giá trị trung bình. Giá trị này sau đó được ghi lại trên biểu đồ kiểm soát hoặc biểu đồ X-bar. Phạm vi của các nhóm con cũng được ghi lại. Các phép đo mẫu phải được thực hiện và ghi lại trong các khoảng thời gian đều đặn, bao gồm cả ngày và giờ để theo dõi tính ổn định của quá trình. Theo dõi bất kỳ nguyên nhân đặc biệt hoặc có thể chỉ định nào và điều chỉnh quá trình khi cần thiết để duy trì quá trình ổn định và trong kiểm soát.
Phân tích dữ liệu
Các điểm dữ liệu được ghi lại trên biểu đồ kiểm soát phải nằm giữa các giới hạn kiểm soát, với điều kiện là chỉ xác định được các nguyên nhân phổ biến và không có nguyên nhân đặc biệt nào. Các nguyên nhân phổ biến sẽ nằm trong giới hạn kiểm soát trong khi các nguyên nhân đặc biệt thường nằm ngoài giới hạn kiểm soát hoặc nằm ngoài giới hạn kiểm soát. Đối với một quá trình được coi là trong kiểm soát thống kê, không được có nguyên nhân đặc biệt nào trong bất kỳ biểu đồ nào.
