JSA Là Gì? Tìm Hiểu Quy Trình Phân Tích An Toàn Công Việc

Mọi doanh nghiệp đều mong muốn người lao động của họ làm việc an toàn và mạnh khỏe. Tuy nhiên điều này không tự nhiên mà có và nó cần phải là hoạt động đảm bảo an toàn của toàn công ty. Quy trình phân tích an toàn công việc Job safety analysis – JSA ra đời chính là một giải pháp phòng ngừa cái thiện an toàn tối ưu nhất hiện nay. Bài viết này, diendaniso.com sẽ chia sẻ về khái niệm và quy trình áp dụng JSA cho các doanh nghiệp Việt.

JSA – PHÂN TÍCH AN TOÀN CÔNG VIỆC LÀ GÌ?

JSA, viết tắt của Job Safety Analysis (Phân tích an toàn lao động), là một quy trình nhằm tích hợp các nguyên tắc an toàn, sức khỏe nghề nghiệp vào từng nhiệm vụ hoặc hoạt động cụ thể trong công việc. Mục tiêu chính của JSA là xác định các mối nguy tiềm ẩn trong từng bước thực hiện công việc, từ đó đề xuất các biện pháp an toàn phù hợp nhằm giảm thiểu rủi ro.

Quy trình này đôi khi còn được gọi bằng các thuật ngữ khác như Phân tích nguy cơ công việc (JHA, JHB). Các khái niệm như “công việc” hay “nhiệm vụ” trong JSA thường ám chỉ những hành động cụ thể, ví dụ như “vận hành máy móc”, “thay lốp xe”, v.v. Vì vậy, JSA không phù hợp để áp dụng cho các công việc được mô tả quá chung chung hoặc quá chi tiết.

Về cơ bản, chúng ta có thể hiểu về định nghĩa JSA là một quy trình bằng văn bản được phát triển để xem xét các bước công việc và các mối nguy liên quan của chúng để đưa ra các giải pháp chính xác nhằm loại bỏ hoặc giảm thiểu rủi ro cho các mối nguy đó.

VÌ SAO JSA LẠI QUAN TRỌNG CHO DOANH NGHIỆP?

Với việc phân tích theo sự phán đoán và cảm tính nhiều khi không chính xác. Nhất là những nhiệm vụ mới hoặt ít khi được thực hiện. Chính vì thế mà phương pháp JSA này loại bỏ được tính khách quan và cảm tính mang lại độ chính xác cao cho việc nhận diện tốt các rủi ro.

Phương pháp này bằng việc thành lập nhóm gồm các công nhân và giám sát viên có nhiều kinh nghiệm để có thể phân tích thông qua việc thảo luận. Với cách tiếp cận này không chỉ giúp khai thác tốt được các kiến thức thực tế từ nhiều cá nhân mà còn giúp nâng cao sự đồng thuận cũng như cam kết thực hiện theo các quy trình an toàn đã được đề ra. Việc mời đại diện ủy ban an toàn – sức khỏe nghề nghiệp tham gia cũng là một phần quan trọng, nhằm tăng tính minh bạch và hiệu quả trong phân tích.

Giai đoạn chuẩn bị JSA mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Thông qua quá trình phân tích, các mối nguy tiềm ẩn chưa được phát hiện trước đó có thể được nhận diện. Đồng thời, kiến thức chuyên môn của người tham gia được củng cố, nhận thức về an toàn – sức khỏe nghề nghiệp được nâng cao, và giao tiếp giữa người lao động với người giám sát trở nên hiệu quả hơn, từ đó thúc đẩy việc tuân thủ quy trình làm việc an toàn.

Chưa hết, việc xây dựng công cụ JSA dưới dạng văn bản chính thức còn tạo nền tảng cho việc duy trì giao tiếp thường xuyên giữa giám sát và nhân viên, đồng thời hỗ trợ đắc lực cho các chương trình đào tạo ban đầu cũng như hướng dẫn thực hiện các công việc không thường xuyên. Phương pháp JSA này cũng có thể được sử dụng làm tiêu chuẩn trong việc kiểm tra, giám sát hoặc đánh giá tuân thủ quy định an toàn – sức khỏe nghề nghiệp. Đặc biệt, quy trình JSA còn đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều tra tai nạn lao động một cách toàn diện và có hệ thống.

>>> One-Piece Flow là gì? Lợi ích của One-Piece Flow giúp giảm lãng phí

NHỮNG CÔNG VIỆC CẦN PHẢI ÁP DỤNG JSA?

Với những tổ chức, doanh nghiệp hiện nay hầu như đều có tiềm ẩn những rủi ro gây mất an toàn lao động. Chính vì thế mà mọi nơi làm việc đều nên tiến hành JSA. Hiện nay họ đang được đưa ra những mức độ ưu tiên trong các công việc:

• Tỷ lệ thương tích hoặc bệnh tật cao
• Khả năng gây ra thương tích hoặc bệnh tật nghiêm trọng hoặc tàn tật
• Các hoạt động mà một lỗi đơn giản của con người có thể dẫn đến tai nạn hoặc thương tích nghiêm trọng
• Những thay đổi gần đây trong quy trình và thủ tục
• Nhiệm vụ mới hoặc máy móc mới
• Nhiệm vụ được thực hiện không thường xuyên
• Nhiệm vụ đòi hỏi hướng dẫn bằng văn bản vì tính phức tạp

CÁC BƯỚC THỰC HIỆN PHÂN TÍCH AN TOÀN CÔNG VIỆC JSA 

Để có thể thấy được việc các tổ chức, doanh nghiệp hiện nay xây dựng thành công hệ thống phân tích an toàn công việc JSA đều cần phải thực hiện theo các cách có hệ thống như sau:

1. Xác định phạm vi công việc và tham khảo ý kiến người lao động

Khi quyết định thực hiện JSA cho một công việc cụ thể, bước đầu tiên bạn cần tiến hành thu thập thông tin từ các công nhân có kinh nghiệm trực tiếp với công việc đó. Việc tham vấn của những người có kinh nghiệm này có thể giúp cho các tổ chức xác định các mối nguy tiềm ẩn và góp phần xây dựng một phân tích thực tế, chính xác hơn. Ngoài ra, người giám sát nên thu thập thêm dữ liệu liên quan như:

• Sổ đăng ký mối nguy của doanh nghiệp
• Báo cáo tai nạn, sự cố và thương tích trước đây
• Hồ sơ sửa chữa hoặc thay thế thiết bị, máy móc
• Thông tin về các lỗi kỹ thuật đã xảy ra

2. Phân tách công việc thành các bước cụ thể

Những công việc hiện nay được phân chia thành các bước liên tiếp từ lúc bắt đầu đến khi hoàn tất. Trình tự các bước sẽ được xếp theo thứ tự ưu tiên logic và rõ ràng. Một phương pháp hiệu quả là quan sát trực tiếp quá trình làm việc của người lao động, sau đó xác minh lại trình tự này với họ để đảm bảo tính thực tiễn và đầy đủ.

3. Xác định các mối nguy và đánh giá rủi ro cho từng bước

Với mỗi bước công việc, cần xác định các mối nguy tiềm ẩn kèm theo. Đánh giá rủi ro được thực hiện dựa trên mức độ nghiêm trọng của hậu quả và khả năng xảy ra. Có thể sử dụng bảng phân loại rủi ro tiêu chuẩn để hỗ trợ việc này, nhằm đảm bảo tính nhất quán và khách quan trong đánh giá.

4. Đề xuất các biện pháp loại bỏ hoặc kiểm soát rủi ro

Ở giai đoạn này, cần xác định các biện pháp kiểm soát phù hợp để loại bỏ hoặc giảm thiểu các mối nguy đã được nhận diện. Việc áp dụng hệ thống phân cấp kiểm soát rủi ro là khuyến nghị, trong đó ưu tiên từ biện pháp loại bỏ hoàn toàn mối nguy đến các biện pháp cuối cùng như sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE).

5. Rà soát và phê duyệt JSA

Sau khi hoàn thành, tổ chức sẽ có thể đưa ra được một bản JSA cần được rà soát từ những người có kinh nghiệm sau đó có thêm một người đánh giá độc lập với các nhóm có chuyên môn nhằm kiểm tra, đảm bảo tính đầy đủ và hợp lệ cũng như hiệu quả của JSA trước khi áp dụng chính thức cho toàn hệ tổ chức.

6. Triển khai và truyền đạt JSA đến người lao động

Trước khi tiến hành công việc, tất cả người lao động liên quan cần được đào tạo về nội dung của JSA. Người giám sát cần trực tiếp trình bày quy trình, nhấn mạnh các biện pháp an toàn, đồng thời khuyến khích người lao động đưa ra phản hồi hoặc góp ý. Việc đào tạo này cần được ghi nhận vào hồ sơ nhân sự.

Trong quá trình làm việc, giám sát viên cũng nên theo dõi người lao động thực hiện các bước JSA để đánh giá mức độ hiểu và khả năng tuân thủ quy trình an toàn.

7. Theo dõi và cập nhật JSA định kỳ

JSA không phải là tài liệu cố định. Nó cần được xem xét và điều chỉnh khi có thay đổi trong phương pháp làm việc, thiết bị, hoặc sau các sự cố – tai nạn lao động. Mọi sửa đổi phải được truyền đạt kịp thời đến người lao động thông qua các buổi đào tạo bổ sung.

>>> Kiểm soát Chất lượng Toàn diện (Total Quality Control), Lợi ích áp dụng TQC

Việc áp dụng phương pháp phân tích an toàn công việc (JSA) đang trở thành xu hướng tất yếu trong các doanh nghiệp hiện nay. Không chỉ giúp nhận diện và kiểm soát hiệu quả các mối nguy tiềm ẩn, JSA còn góp phần bảo vệ an toàn cho người lao động, giảm thiểu rủi ro tai nạn lao động và thiệt hại tài sản. Đồng thời, việc triển khai JSA bài bản còn hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu chi phí vận hành, nâng cao hiệu suất làm việc và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững trong môi trường sản xuất hiện đại.