Jidoka là một thuật ngữ thường được sử dụng trong sản xuất tinh gọn và được nhiều người coi là một trong những trụ cột của Hệ thống sản xuất Toyota, trụ cột còn lại là Just in Time (JIT) . Trong bài viết này diendaniso.com xin chia sẻ đến bạn về thuật ngữ Jidoka và những ứng dụng của phương pháp này trong sản xuất.
Nội dung
JIDOKA LÀ GÌ ?
Thuật ngữ Jidoka là một thuật ngữ có nguồn gốc từ tiếng Nhật. Với định nghĩa là “tự động hóa với tư duy con người”. Chúng có nghĩa là việc kết hợp sự thông minh của con người và máy móc để xác định được các lỗi và thực hiện các biện pháp xử lý nhanh chóng.
Jidoka là một phương pháp LEAN và được áp dụng rộng rãi trong quá trình sản xuất và phát triển sản phẩm. Dịch sang tiếng anh thì có nghĩa là tự chủ, đó là một cách đơn giản giúp bảo vệ công ty của bạn tránh khỏi việc cung cấp sản phẩm chất lượng thấp hoặc sai lỗi cho khách hàng của bạn trong khi cố gắng duy trì thời gian kiểm tra của bạn.
NGUỒN GỐC RA ĐỜI CỦA JIDOKA
Sakichi Toyoda, người sáng lập công ty, là người đầu tiên có trực giác với khái niệm Jidoka. Năm 1902, ông đã phát minh ra máy dệt sẽ tự động dừng nếu có bất kỳ sợi dệt nào bị đứt. Điều này đã mở ra cánh cửa cho máy dệt tự động, chỉ cần một người vận hành duy nhất có thể xử lý hàng chục máy dệt.
Phát minh của Sakichi đã làm giảm khiếm khuyết trong quá trình sản xuất, giảm thời gian chờ đợi và tăng năng suất. Sakichi cũng đưa ra ý tưởng về việc dùng sản xuất để loại bỏ các nguyên nhân gốc rễ.
Shigeo Shingo là người đã phát triển và mở rộng khái niệm Jidoka. Ông cũng là người phát minh ra khái niệm poka-yoke, trong đó đề cập đến các thiết bị chống lỗi đơn giản và rẻ tiền. Và ông cũng là người chứng minh rằng kiểm tra 100% là có thể đạt được với chi phí thấp.
NGUYÊN TẮC TRONG JIDOKA
Về cơ bản thì có 4 yếu tố cơ bản của nguyên tắc Jidoka trong sản xuất tinh gọn. Chúng bao gồm có phát hiện, dừng lại, ứng phó và phòng ngừa. Việc doanh nghiệp của bạn nắm vững được các thành phần cơ bản này có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên tắc cũng như cách nó có thể được áp dụng trong thực tiễn kinh doanh.
- Phát hiện những bất thường: Với mỗi thiết bị mà bạn phải được lắp đặt với những khả năng phát hiện lỗi. Ngoài ra cần có một hệ thống cảnh báo để giúp phát hiện ra bất kì điều bất thường nào về lỗi sai sản phẩm hay nguyên vật liệu
- Dừng sản xuất: một khi bạn đã phát hiện được những điểm bất thường. Máy móc của bạn vó thể tự động ngừng hoạt động để khắc phục sự cố. Các nhà vận hành cần có phương tiện để ngừng việc sản xuất theo một cách thủ công khi họ nhận thấy bất kì điều gì không đạt được tiêu chuẩn.
- Thực hiện hành động: với cơ chế tự động dừng làm ngừng sản xuất. Người vận hành cần đánh giá tình hình và gọi hỗ trợ khi cần thiết. Với các hành động khắc phục cần phải được thực hiện trong khoảng thời gian đã lên kế hoạch nhằm quyết định có tiếp tục sản xuất hay không.
- Ngăn ngừa sự tái phát: Có thể nói một khi lỗi được khắc phục và tiếp tục sản xuất thì các nhà quản lý cần xem xét lại được vấn đề nhằm thực thi các giải pháp lâu dài. Một khi hết thời gian nhất định mà sự cố vẫn tiếp diễn thì một nhóm đã được chỉ định nên được tiến hành để điều tra nhằm giải quyết các nguyên nhân gỗ rễ và tiếp tục sản xuất càng sớm càng tốt.
Nếu như máy móc có thể tốt hơn con người trong việc phát hiện lỗi và dừng quá trình thì con người lại rất giỏi trong việc giải quyết vấn đền đó. Sự kết hợp cả hai này mang lại một hiệu quả tối ưu giúp phát hiện lỗi hay sự cố máy môc dây chuyền do đó ngăn chặn được sản phẩm lỗi đến các công đoạn tiếp theo. Một khi máy móc hay dây chuyền dừng lại thì người giám sát khu vực sẽ xác định vấn đề, nguyên nhân gốc rễ và nhanh chóng thực hiện các biện pháp xử lý.
Jidoka giúp phát hiện và ngăn chặn lỗi sớm, các vấn đề được giải quyết kịp thời, do đó ngăn chặn được lỗi hay các sự cố trong quá trình sản xuất. Giúp giảm được tổn thất về thời gian năng xuất và chi phí.
Bằng cách triển khai khái niệm Jidoka, bất kỳ ai trong tổ chức của bạn đều có thể dừng quy trình làm việc ngay khi họ nhận thấy vấn đề gây hại cho chất lượng sản phẩm của bạn. Đó là một trong hai trụ cột đưa Toyota trở thành gã khổng lồ như ngày nay. Jidoka thường được coi là trụ cột bị lãng quên của hệ thống sản xuất Toyota vì nó được chú ý tương đối thấp so với hệ thống JIT .
TẦM QUAN TRỌNG CỦA JIDOKA ?
Có thể nói jidoka là một trong hai trụ cột cơ bản của hệ thống sản xuất được áp dụng nhiều nhất trên thế giới. Một khi thiếu một trong 2 trụ cột này thì hệ thống Lean sẽ bị sụp đổ. Việc đưa nguyên tắc này vào hoạt động sẽ giúp tổ chức của bạn đảm bảo phát triển các sản phẩm đạt chất lượng cao vì hàng hóa bị lỗi sẽ tự động được phát hiện trong suốt quá trình sản xuất. Hơn thế nữa jidoka cũng giúp trao quyền cho nhân viên cấp trung nhằm cải thiện hệ thống. Việc này giúp duy trì một nền văn hóa cải tiến liên tục.
TRIỂN KHAI JIDOKA TRONG NHÀ MÁY
Jidoka yêu cầu một sự thay đổi mô hình trong toàn công ty, từ việc xem xét các vấn đề có vẻ nhỏ để đáp ứng thời hạn sang chịu trách nhiệm đảm bảo chất lượng tại nguồn. Bất cứ nơi nào một tổ chức đặt chân đến vùng đất đó, một điều vẫn chắc chắn – trung tâm của Jidoka là con người. Chìa khóa để thực hiện thành công là con người làm việc cùng với máy móc. Nói chung, có 3 bước đơn giản để bắt đầu hoạt động của Jidoka trong sản xuất tinh gọn:
Có 3 bước để bắt đầu hoạt động jidoka trong sản xuất tinh gọn:
1 Thể hiện cam kết quản lý
Để giúp các nhà sản xuất thành công trong việc quản lý hệ thống sản xuất tinh gọn Lean thì jidoka cần được coi có mức độ quan trọng cùng với Just-in-time (jit)…..
Thay vì việc bỏ lỡ một cơ hội tăng trưởng hơn thì họ quá chú trọng vào dòng lao động và nguyên liệu liên tục. Tuy nhiên khi thực hiện hóa jidoka cùng một lúc và cần truyền đạt và xây dựng một định nghĩa rõ ràng. Vì nó chủ yếu là một nguyên tắc, nên mọi người trong công ty nên hiểu chính xác ý nghĩa của nó, bắt đầu từ trên xuống và tiếp tục từ đầu lên.
2 Tiến hành Đánh giá mức độ sẵn sàng
Với sự chỉ đạo từ lãnh đạo để chuyển đổi cách thức hoạt động của công ty, hãy sử dụng danh sách kiểm tra của Jidoka để xác định nhu cầu thực hiện cụ thể. Việc thực hiện đánh giá mức độ sẵn sàng với các bên liên quan có thể giúp tổ chức hiểu rõ hơn các điều kiện của họ và chuẩn bị cho những thay đổi như thích ứng với một khuôn khổ hoàn toàn mới, ghi chép các yêu cầu một cách chi tiết và thiết lập các yếu tố chính của hệ thống cải tiến hiệu suất Jidoka, bao gồm đánh giá, tổ chức học hỏi, và các quy trình đổi mới, trong số những quy trình khác.
3 Thực thi các ứng dụng thực tế
Sau khi nhận ra và lấp đầy những khoảng trống trong triển khai, hãy lập kế hoạch và bắt đầu một dự án Jidoka cụ thể với một nhóm đa chức năng. Một trong những cách nhanh nhất để mở rộng quy mô là thông qua Andon , thiết lập các máy móc hoặc dây chuyền lắp ráp có khả năng xử lý các vấn đề và ngừng sản xuất. Là một hệ thống quản lý trực quan, người vận hành có thể cảnh báo hiệu quả cho người quản lý về các vấn đề để có thể thực hiện các bản sửa lỗi ngay từ đầu. Trước đây, người vận hành chỉ thường khởi động lại máy khi máy dừng do nhầm lẫn. Với ứng dụng thực tế của Jidoka, các nhân viên giờ đây có thể tự tin nêu ra những lo ngại về an toàn hoặc chất lượng và đưa ra các biện pháp đối phó có thể ngăn ngừa sự cố tái diễn.
Tóm tắt
Có thể nói Jidoka là một trong những phương pháp quan trọng trong hệ thống quản lý tinh gọn LEAN. Chúng giúp đảm bảo chất lượng tích hợp cũng như tận dụng được tối đa dòng chảy một cách liên tục trong cả hệ thống. Nhờ có Jidoka bạn có thể đạt được một số mục đích như sau:
- Khám phá những bất thường trong quy trình
- Dừng quy trình làm việc của bạn để ngăn chặn các vấn đề về chất lượng
- Khắc phục sự cố kịp thời
- Xác định và loại bỏ nguyên nhân gốc rễ của bất kỳ vấn đề quy trình nào
>>> Mô hình Lean Six Sigma là gì? lợi ích của LSS cho Doanh Nghiệp
