Khi doanh nghiệp thực phẩm xây dựng hệ thống theo ISO 22000 đều cần phải thực hiện hoạt động đánh giá nội bộ ISO 22000. Hoạt động này nhằm kiểm tra, xem xét có hệ thống và độc lập sự phù hợp với hệ thông FSMS theo ISO 22000. Bài viết này, cùng diendaniso.com đi tìm hiểu về đánh giá nội bộ ISO 22000 là gì? Những nội dung cần chuẩn bị khi đánh giá nội bộ.
Nội dung
Đánh giá nội bộ ISO 22000 là gì?
Đánh giá nội bộ ISO 22000 là một quá trình kiểm tra và xem xét có hệ thống, được thực hiện một cách độc lập trong nội bộ doanh nghiệp nhằm xác định mức độ tuân thủ, hiệu lực và hiệu quả của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS – Food Safety Management System) theo yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 22000. Đây là hoạt động đánh giá định kỳ do các đánh giá viên nội bộ được chỉ định tiến hành, với mục tiêu rà soát các quy trình, hoạt động và chính sách liên quan đến an toàn thực phẩm của tổ chức dựa trên các tiêu chí và câu hỏi đánh giá theo ISO 22000.

Hoạt động này là một yêu cầu bắt buộc được quy định tại điều khoản 9.2 của tiêu chuẩn ISO 22000:2018, nhằm đảm bảo rằng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm của doanh nghiệp luôn duy trì sự phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế cũng như các quy định nội bộ của công ty.
Điều 9.2 – đánh giá nội bộ theo ISO 22000
Điều khoản 9.2 của tiêu chuẩn ISO 22000 quy định rõ về yêu cầu đối với hoạt động đánh giá nội bộ trong hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (HTQLATTP). Theo đó, doanh nghiệp cần tiến hành các cuộc đánh giá nội bộ định kỳ theo kế hoạch đã được xác định nhằm đảm bảo rằng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm:
- Phù hợp với các yêu cầu nội bộ của tổ chức và các yêu cầu quy định trong tiêu chuẩn ISO 22000;
- Được áp dụng đúng cách và duy trì tính hiệu lực trong suốt quá trình vận hành.
Ngoài ra, tổ chức phải xây dựng, triển khai và duy trì chương trình đánh giá nội bộ bao gồm tần suất, phương pháp, trách nhiệm, yêu cầu về kế hoạch và báo cáo, có xét đến mức độ quan trọng của từng quá trình, các thay đổi trong hệ thống và kết quả từ những lần đánh giá trước.
Mỗi cuộc đánh giá cần xác định tiêu chí và phạm vi rõ ràng, lựa chọn đánh giá viên có năng lực, đảm bảo quá trình được thực hiện một cách khách quan và công bằng. Kết quả đánh giá phải được báo cáo đến nhóm an toàn thực phẩm và ban lãnh đạo cấp cao, đồng thời lưu giữ hồ sơ bằng chứng về việc thực hiện và kết quả đánh giá.
Doanh nghiệp cũng cần thực hiện các hành động khắc phục đối với những điểm không phù hợp trong thời hạn đã thống nhất, đồng thời xem xét hiệu quả của các hành động này. Cuối cùng, tổ chức phải đánh giá xem hệ thống quản lý an toàn thực phẩm có đang đáp ứng mục tiêu và chính sách an toàn thực phẩm đã đề ra hay không.
Mục đích của đánh giá nội bộ ISO 22000
Việc đánh giá nội bộ là việc cực quan trọng khi xây dựng bất kì hệ thống ISO nào. Việc đánh giá nội bộ theo ISO 22000 giúp doanh nghiệp hướng đến các mục tiêu như:
- Xác định sự phù hợp của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm so với:
- Yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 22000:2018;
- Giúp xác định các yêu cầu pháp lý và quy định nội bộ của doanh nghiệp.
- Đánh giá nội bộ giúp tổ chức xem xét hiệu quả việc triển khai các chương trình tiên quyết (PRPs), kế hoạch HACCP và các quy trình quản lý rủi ro.
- Phát hiện điểm không phù hợp (NC), cơ hội cải tiến (OI) nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và đảm bảo an toàn thực phẩm.
- Chuẩn bị cho đánh giá chứng nhận bên thứ ba (từ tổ chức chứng nhận ISO).

Lợi ích của việc thực hiện đánh giá nội bộ theo tiêu chuẩn ISO 22000
Là một doanh nghiệp làm trong lĩnh vực thực phẩm, tổ chức của bạn đánh giá nội bộ tốt có thể giúp mang lại được nhiều lợi ích thiết thực như:
Đảm bảo tuân thủ yêu cầu ISO 22000
Khi đánh giá nội bộ doanh nghiệp có thể kiểm tra được mức độ đáp ứng của hệ thống và phát hiện những điểm chưa phù hợp để kịp thời điều chỉnh. Nhờ đó, doanh nghiệp luôn duy trì được sự nhất quán với các chuẩn mực quốc tế và đáp ứng tốt các quy định nội bộ về an toàn thực phẩm.
Phát hiện kịp thời sai sót tiềm ẩn
Thông qua quá trình đánh giá, tổ chức của bạn có thể phát hiện kịp thời sớm nhất những tiềm ẩn rủi ro của quá trình dẫn đến sự cố nghiêm trọng. Với việc khắc phục kịp thời này sẽ không chỉ bảo vệ được sức khỏe của người tiêu dùng mà còn giúp góp phần giảm thiểu tốt nguy cơ vi phạm các quy định cũng như thiệt hại về tài chính đã gây ra.
Công cụ thúc đẩy cải tiến hiệu quả:
Bên cạnh đó, đây cũng là công cụ thúc đẩy cải tiến liên tục, khi kết quả đánh giá được sử dụng để xác định cơ hội nâng cao hiệu quả hoạt động, tối ưu quy trình và cải thiện chất lượng sản phẩm. Quá trình này giúp hệ thống FSMS ngày càng hoàn thiện, bền vững hơn.
Nâng cao nhận thức cho nhân viên
Đánh giá nội bộ còn góp phần nâng cao nhận thức và tinh thần trách nhiệm của nhân viên. Khi tham gia vào quá trình này, người lao động hiểu rõ hơn về vai trò của mình trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm, từ đó hình thành văn hóa an toàn thực phẩm trong toàn doanh nghiệp.

Duy trì và phát triển bền vững hệ thống FSMS
Cuối cùng, hoạt động đánh giá nội bộ đóng vai trò cốt lõi trong việc duy trì và phát triển bền vững hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, giúp doanh nghiệp không chỉ đảm bảo chất lượng và an toàn mà còn khẳng định uy tín, năng lực cạnh tranh và sự phát triển lâu dài trong ngành thực phẩm.
>>> Doanh nghiệp làm ISO 22000 có cần làm HACCP không?
Quy trình đánh giá nội bộ theo ISO 22000:2018
Bước 1: Lập kế hoạch đánh giá
Tổ chức của bạn cần xác định rõ ràng mục tiêu, phạm vi cũng như tiêu chí và lên kế hoạch thực hiện đánh giá. Một bản kế hoạch cần phải được làm rõ chi tiết và lịch trình thời gian cụ thể nhằm đảm bảo hoạt động được diễn ra có tổ chức và hiệu quả.
Bước 2: Chuẩn bị tài liệu đánh giá
Với việc trước khi bắt đầu thì đánh giá viên sẽ cần phải xem xét cũng như thu thập các loại tài liệu có liên quan như: sổ tay an toàn thực phẩm, các quy trình, hướng dẫn công việc, hồ sơ HACCP, chương trình tiên quyết (PRPs) và các báo cáo trước đây. Việc chuẩn bị kỹ giúp đánh giá viên hiểu rõ bối cảnh và tiêu chí của hệ thống.
Bước 3: Tiến hành đánh giá
Tại bước này thì đánh giá viên sẽ tiến hành thực hiện nghiệp vụ đánh giá của mình bằng việc quan sát thực tế, viết và kiểm tra hồ sơ cũng như đối chiếu tốt giữa các hoạt động thực tế cũng như các quy định của hệ thống. Với mục tiêu này chính là việc xác định các điểm phù hợp và không phù hợp để có cơ hội được cải tiến trong hệ thống quản lý an toàn thực phẩm.
Bước 4: Báo cáo kết quả đánh giá
Một khi bạn hoàn tất việc đánh giá thì nhóm đánh giá của bạn cũng cần tiến hành lập báo cáo tổng hợp đồng thời cần phải nêu rõ được các phát hiện và bằng chứng khách quan cũng như mức độ tuân thủ. Báo cáo cũng cần phải chỉ ra rằng các điểm không phù hợp (NC) và đưa ra được các khuyến nghị cải tiến (OI) cho từng khu vực được đánh giá.
Bước 5: Thực hiện hành động khắc phục
Các bộ phận liên quan phải phân tích nguyên nhân gốc rễ của điểm không phù hợp và đưa ra kế hoạch hành động khắc phục trong thời gian quy định. Quá trình này đảm bảo rằng các sai sót được xử lý triệt để và không tái diễn.
Bước 6: Theo dõi và xem xét hiệu lực
Cuối cùng, tổ chức cần kiểm tra lại kết quả thực hiện hành động khắc phục, đánh giá mức độ hiệu quả của các biện pháp đã áp dụng và xác nhận việc khắc phục hoàn tất. Kết quả này được lưu trữ làm hồ sơ minh chứng cho các cuộc đánh giá sau.
Có thể thấy được chỉ với 6 bước này giúp doanh nghiệp đảm bảo rằng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS) theo ISO 22000 luôn được duy trì, cải tiến và vận hành hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng và uy tín trong lĩnh vực thực phẩm.
>>> Sổ tay an toàn thực phẩm ISO 22000:2018
Những yêu cầu về đánh giá nội bộ theo ISO 22000
Theo điều khoản 9.2 ISO 22000 yêu cầu tổ chức phải thiết lập, thực hiện và duy trì (các) chương trình đánh giá nội bộ. Chương trình đánh giá nội bộ là một phương pháp tiếp cận có hệ thống được sử dụng để kiểm tra và thẩm định các biện pháp kiểm soát quy trình và hoạt động nội bộ trong tổ chức.

Khi thiết lập chương trình đánh giá nội bộ, tổ chức phải xác định các yếu tố chính như tần suất, phương pháp, trách nhiệm, yêu cầu lập kế hoạch và quy trình báo cáo. Những yêu cầu khác cụ thể được chỉ ra như sau:
- Tần suất đánh giá: Tần suất có thể thay đổi tùy theo quy mô, mức độ phức tạp, ngành và các yếu tố rủi ro của tổ chức. Tổ chức có thể cân nhắc tiến hành đánh giá thường xuyên, liên tục (ví dụ: hàng tháng, hàng quý hoặc hàng năm) hay đánh giá đột xuất để ứng phó với các rủi ro mới phát sinh.
- Phương pháp đánh giá: Tổ chức cần xác định phương pháp tiếp cận để kiểm tra các biện pháp kiểm soát, tuân thủ và hiệu quả hoạt động. Các phương pháp này có thể bao gồm: lấy mẫu, xem xét tài liệu, phỏng vấn và hướng dẫn quy trình,..
- Trách nhiệm: Tổ chức phải xác định rõ ràng vai trò và trách nhiệm của các cá nhân tham gia vào quá trình đánh giá nội bộ. Các vai trò chính bao gồm: đánh giá viên, người được đánh giá,…
- Yêu cầu lập kế hoạch: Tổ chức cần phác thảo quy trình đánh giá nội bộ. Bao gồm: Xác định phạm vi, đánh giá rủi ro, phân bổ nguồn lực, phát triển kế hoạch đánh giá, giao tiếp.
- Quy trình báo cáo: Tổ chức phải xác định quy trình, cách thức ghi chép và báo cáo sau các cuộc đánh giá.
Đánh giá nội bộ theo ISO 22000 không chỉ là một yêu cầu bắt buộc của tiêu chuẩn, mà còn là công cụ chiến lược giúp doanh nghiệp duy trì và không ngừng hoàn thiện hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Thông qua quá trình đánh giá, tổ chức có cơ hội nhìn nhận lại toàn bộ hoạt động, phát hiện sớm những rủi ro tiềm ẩn và chủ động cải tiến để nâng cao hiệu quả vận hành. Hy vọng rằng bài viết này đã giúp doanh nghiệp có thêm thông tin về đánh giá nội bộ ISO 22000. Nếu doanh nghiệp đang có bất kỳ thắc mắc nào hãy liên hệ ngay với diendaniso để được giải đáp.












